Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Kamień Pomorski

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Architektura romańska - Polska -> Zach.-Pom.
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
carrollus
Hetman wielki koronny


Dołączył: 23 Lis 2009
Posty: 1103

PostWysłany: Wto Sie 25, 2015 9:13 pm    Temat postu: Kamień Pomorski Odpowiedz z cytatem

Katedra, w przeciwieństwie do obwarowań osiedla katedralnego nie miała cech obronnych, więc uznałem, że trzeba jej poświęcić osobny wątek.

Jest to trójnawowa bazylika z transeptem i prezbiterium zamkniętym apsydą budowana od 4 ćw. XII wieku do wieku XV. Budowla niejednolita technicznie, materiałowo i stylistycznie, wielofazowa. Wirydarz czteroskrzydłowy, z wewnętrznym krużgankiem budowany od 4 ćw. XIII wieku z cegły w układzie wendyjskim.

Postaram się w pewien sposób skrótowo przybliżyć najważniejsze elementy obiektu, które najogólniej można łączyć z XII i XIII wiekiem.

Faza 1 – Prezbiterium
Budowane od 4 ćw. XII wieku, do pocz. XIII wieku z cegły w układzie wendyjskim i gotyckim (!) na planie kwadratu zakończonego półokrągłą apsydą. W ścianach prezbiterium osadzono po trzy pojedyncze okna w układzie piramidalnym. W ścianie apsydy ukończonej w pierwotnej formie do połowy wysokości okien znajduje się 5 ostrołukowych okien z zachowanymi częściowo „spiralnymi” kolumienkami ościeży. W prezbiterium znajdują się też dwa romańskie portale datowane na początek XIII wieku.

Faza II - Transept
Budowany w 1-2 ćw. XIII wieku z cegły w układzie wendyjskim oraz kwadr granitowych (dolna część północnego ramienia). W ścianach osadzono po trzy pojedyncze okna w układzie piramidalnym. Transept okala obejście i ganki komunikacyjne powstałe w wyniku zmniejszenia grubości ścian. Do etapu granitowego należy też płytka apsyda w ścianie północno-wschodniej transeptu. W ścianie północnej romański portal granitowy. Podobny portal miał się znajdować w ścianie południowej, o czym świadczą zachowane ciosy granitowe wykorzystane później jako fundament nowego portalu. Obecny portal południowy, zbudowano około połowy XIII wieku z cegły, zastosowano kształtkę glazurowaną oraz sztuczny kamień wapienny. Ramię południowe transeptu wzniesione po rozbiórce partii granitowej charakteryzuje się dekoracyjną kompozycją ściany szczytowej (lizeny, trójlistnie zamknięte wnęki). Po wzniesieniu transeptu dokończono apsydę prezbiterium i północne ramię transeptu (2 ćw. XIII wieku). Z tej fazy pochodzi sklepienie prezbiterium oraz fryzy arkadowe.

Faza III – Zakrystia
W 1 ćw. XIII wieku do istniejącego już korpusu prezbiterium dobudowano dwuprzęsłową kaplicę od wschodu zamkniętą trójboczną apsydą (od wnętrza półokrągłą) z trzema okienkami. Apsydę oddzielono od wnętrza gurtem, opierającym się na dwóch terakotowych wspornikach. Wyobrażają one przykucniętych, odzianych w tunikę lub albę mnichów, podtrzymujących sklepienie.

Faza IV – Kruchta
Dobudowana w 3 ćw. XIII wieku do południowej ściany transeptu stanowiła obudowę portalu południowego. Wzniesiono ją na planie kwadratu w formie baldachimu otwierającego się na zewnątrz trzema arkadami - w XIX wieku zamurowanymi. We wnętrzu, w arkadowych wnękach, znajduje się grupa półpełnych rzeźb terakotowych tworzących scenę Adoracji Baranka z XIII wieku, pierwotnie umieszczonych w blendach południowego szczytu transeptu.

Faza V – Nawa główna i nawy boczne
Wznoszone od schyłku XIII wieku. W nawie północnej (starszej niż południowa) sklepienia krzyżowo-żebrowe oparte są na wspornikach kostkowych znajdujących się na filarach międzynawowych i pomiędzy arkadami.

Faza VI – Wirydarz
Wirydarz wzniesiono pod koniec XIII lub na początku XIV wieku, jako jedyne tego typu założenie przykatedralne w Polsce. Dobudowano go do korpusu nawowego od strony północnej. Cztery skrzydła krużganków wyznaczają kwadrat. Zamknięte od stron zewnętrznych otwierają się do wnętrza arkadami z maswerkowym wypełnieniem. Zwieńczone są sklepieniem krzyżowo-żebrowym, którego żebra spoczywają na wspornikach. Tamże ostrołukowe gotyckie już portale znajdujące się w każdym skrzydle. Na placyku pośrodku zieleńca ustawiono chrzcielnicę romańską.

Obiekt jest stale otwarty, wart odwiedzenia i bezpośredniego zapoznania się z nim. Zwiedzanie jest lekkie, łatwe i przyjemne, zdjęcia można robić do woli i to za darmo. Powyższe nie dotyczy kapitularza gdzie jest muzeum i gdzie zdjęć robić nie wolno, chociaż pan sprzedający bilety nie umiał wytłumaczyć dlaczego. W każdym razie zwiedzanie tej części jako nieprzyjaznej turyście odpuściłem. Na wirydarz trzeba kupić bilet za 2 zł i naprawdę warto to zrobić, bo to urzekające miejsce.
A teraz łyżka dziegciu...zakrystia. Cały kościół otwarty, a zakrystia zamknięta. Rozmowa z panią sprzedającą bilety na wirydarz kończy się konkluzją, że ona nie wie jak do tej zakrystii się dostać i trzeba pytać siostry zakonne. Pech (a może szczęście) chciał, że takowa się nawinęła i postanowiła pomóc, co się chwali. I tak od jednej siostry do drugiej dobijamy do...no do kogo???? No oczywiście, że do pani sprzedającej bilety na wirydarz, która bardzo niechętnie, ale jednak na prośbę zakonnicy znajduje klucze do zakrystii, które posiada przy sobie i doń mnie prowadzi. Zapalenie światła i usunięcie się z kadru również wymagają wsparcia z mojej strony, po czym z sukcesem udaje mi się zrobić całe jedno zdjęcie, bo z nerwów zapomniałem o rzeźbach mnichów...

A teraz mała galeria (fot. czerwiec 2015)

Katedra od wschodu


Apsyda. Widać granicę pomiędzy częścią XII, a XIII-wieczną.


XII-wieczne lizeny w apsydzie


Dekoracja ościeża okiennego w apsydzie


Zakrystia


Zakrystia. Okno apsydy


Zakrystia, wnętrze - widok ku wschodowi


Północne ramię transeptu


Południowe ramię transeptu z oknami, blendami i fryzem arkadowym


Kruchta


Kruchta. Detal z glazurą


Portal północny w transepcie.


Portal południowy w transepcie.


Portal południowy w transepcie. Widoczne granitowe bazy, pozostałość po pierwotnym portalu


Portal południowy w transepcie. Widoczne elementy ze sztucznego kamienia


Kruchta południowa, zamurowana arkada z XIII-wiecznymi rzeźbami


Portal północny w prezbiterium


Portal południowy w prezbiterium


Wnętrze, widok ku wschodowi


Skrzyżowanie transeptu i prezbiterium. Widoczna apsyda w ścianie wschodniej ramienia transeptu oraz romański filar krzyżowy


Romańska arkada łącząca transept z nawą południową


Arkada z transeptu do nawy północnej


Kolumienka i gzyms impostowy w arkadzie transeptu


Bazy służek w transepcie i w prezbiterium


Służki przy narożniku prezbiterium i apsydy


Nawa północna


Wspornik kostkowy w nawie północnej


Zachodnie skrzydło wirydarza


Wirydarz


Wirydarz. Portal, w tle okulus


Wspornik w wirydarzu


Chrzcielnica
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Architektura romańska - Polska -> Zach.-Pom. Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum