Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Tuchola

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Kujawsko-Pomorskie -> Zamki
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Pią Wrz 04, 2009 8:22 pm    Temat postu: Tuchola Odpowiedz z cytatem

Na miejscu gdzie później stanął zamek usytuowany w zachodnim narożu miasta istniała warowna siedziba rodu Święców wymieniana w źródłach w 1307 roku. Leżała ona nad brzegiem rzeki kicz. Po przejściu Tucholi w ręce zakonu krzyżackiego utworzono tu samodzielna komturię. Po 1454 roku zamek stał się siedziba polskich starostów. W latach 1657-59 zamek zniszczyli Szwedzi. Widok miasta i zamku z tego okresu przedstawia rycina z 1661 roku. Zamek rozebrano w 1871 roku wykorzystując materiał do odbudowy domów. Na miejscu średniowiecznego założenia powstały nowe budynki, m.in starostwo w 1914 roku. W ich piwnicach znajdują się relikty murów zamkowych. Siedziba komtura stanowiła rozległy otoczony fosą kompleks zabudowań na planie zbliżonym do trapezu. W ich skład wchodziły: trójskrzydłowy zamek właściwy z dwoma szerokimi skrzydłami mieszkalnymi i wąskim skrzydłem zapewne pomocniczym oraz dwa przedzamcza. Fortyfikacje warowni nie były połączone z obwarowaniami miasta.
Niewielkie fragmenty murów zamkowych można znaleźć na zapleczu Urzędu Miasta Tucholi opodal rzeczki Kicz. W podziemiach budynku zachowały się gotyckie piwnice. Na podwórzu zakładu mechaniki pojazdowej przy pl. Zamkowym można zobaczyć fragment murów, podobnie jak w stylowych piwnicach kawiarni "Pod Halabardami” mieszczącej się w Domu Kultury.


Fragment artykułu z Tygodnika tucholskiego numer 17/2008 autorstwa Hanny Szulwic

Podzamcze – zamek niski
Wjazd do zamku prowadził przez dosyć długi most, który przystawał długością do murów miejskich, czyli prawie na całej długości obecnej ulicy Zamkowej. Pod mostem od strony Jeziora Zamkowego przebiegał kanał, którym doprowadzano wodę do fos miejskich oraz fosy odgradzającej zamek od miasta. Brama zamkowa zaopatrzona była w most zwodzony i pod względem warownym prezentowała się bardzo okazale. Solidne mury ogradzały całe przedzamcze, a także odgradzały zamek od strony miasta. Za murami były fosy. Wielki murowany i pusty dom, o którym mowa jako o spichrzu, to obecnie przebudowany budynek Tucholskiego Ośrodka Kultury. Piwnice i parter tego obiektu zachowały się do naszych czasów. Widoczne jest to doskonale zwłaszcza w restauracji znajdującej się w piwnicy oraz na korytarzu prowadzącym do sali wystawowej, gdzie zachowało się średniowieczne okienko. Również okna parteru wychodzące z grubego na ponad metr muru pochodzą ze średniowiecznej części budowli.
Reszta budowli podzamcza nie przetrwała do naszych czasów, za wyjątkiem fundamentów budynku usytuowanego w narożniku placu Zamkowego (nr 12), w którym mieścił się młyn. Samych młynów było wówczas na terenie zamku aż trzy, oprócz tego słodownia, browar i łaźnia. Widać z tego, że zamek miał bardzo bogatą infrastrukturę. Furta zamkowa znajdowała się u wylotu obecnej ulicy Ogrodowej i prowadziła do zamkowego gospodarstwa nazywanego „Kaltenberg” (Kałdowo).
Ciekawostką jest fakt, że w centralnym miejscu placu gdzie obecnie istnieje park, znajdowała się olbrzymia stodoła, a także dwie sadzawki, w których hodowano ryby.

Przedzamcze – zamek średni

To dzisiejsza wschodnia część budynku Urzędu Miejskiego, który mimo przebudowy, zachował się do naszych czasów w znacznej części. Dobrze zachowały się wspomniane piwnice oraz mury parteru i piętra. Widać to doskonale w grubości murów budynku, która w niektórych miejscach dochodzi do trzech metrów. Całość została jednak tak przebudowana, że zatraciła swój pierwotny charakter. Budynek ten jest jedynym, jaki pozostał z tej części zamku do dnia dzisiejszego.
Nazywany przez lustratora „gmachem pańskim”, był pierwotnie domem komtura, a następnie mieszkaniem starostów. Z czasem stał się siedzibą lokalnych władz. Nastąpiło to zapewne, po którymś z kolejnych pożarów miasta. Urzędowy charakter tego budynku nie zmienił się więc od czasów średniowiecza.

Zamek wysoki
Główne wejście na zamek wysoki, na który to można się było dostać poprzez system bramny o dosyć skomplikowanej konstrukcji. Zaraz za bramą wejście rozdzielało się na trzy ciągi komunikacyjne. Pierwszy z nich prowadził na lewo do budynku, który także częściowo zachował się do naszych czasów. Bardzo dobrze zachowała się zwłaszcza dolna partia jego murów, gdzie po dzień dzisiejszy doskonale widać dwa z okienek strzelniczych, skierowanych na fosę doprowadzającą wodę do zamku wysokiego. W miejscu trzeciego w czasach nowożytnych wybito dodatkowe wejście. Dalszy opis dotyczy różnego rodzaju budynków, które pochodziły tak z okresu krzyżackiego, jak i czasów współczesnych lustracji. Na uwagę zasługuje zabudowa, która istniała na małym placu przed obecnym budynkiem Szkoły Podstawowej nr 1. Była tam centralnie usytuowana tzw. wieża „ostatniej obrony”, zwana gdaniskiem lub donżonem. W czasie pokoju spełniała ona funkcje ustępowo – sanitarne określane jako „komórka potrzebna” (chodzić „za potrzebą”). W dalszej części znajdowała się kładka prowadząca skrótem do miejskiej części Tucholi. Przejście to funkcjonowało w „ramach” murów zamkowych, a po ich rozebraniu było zalążkiem obecnej ulicy Szkolnej.
Punktem kulminacyjnym zamku wysokiego była oczywiście zwarta bryła zamkowa, która znajdowała się w miejscu dzisiejszej szkoły podstawowej. Budynek w części piwnicznej zachował reliktowe fragmenty murów zamku, co doskonale widać w sklepieniach (obecnie przebudowanych i otynkowanych). Cały zamek wysoki był dodatkowo otoczony fosą, która była zasilana wodą z pierwszej fosy zamkowej (opis podzamcza).
W południowej części zamku wysokiego, za wewnętrzną fosą znajdował się wielki spichlerz zamkowy, który istniał jeszcze w XIX wieku.
Trzeba jeszcze zaznaczyć, iż wszystkie części zamku były od siebie odgrodzone fosami i dodatkowymi umocnieniami. Dawało to możliwość etapowej obrony w przypadku zdobycia niższej części zamku. Ostatnim punktem oporu, a raczej przetrwania było wspomniane gdanisko. Przez cały okres istnienia zamku nie został on jednak nigdy zdobyty. Zdarzało się jednak tak, że miasto było w rękach wroga, a zamek cały czas obsadzała miejscowa załoga. Całość zamku zaczęła mocno podupadać już w czasie potopu szwedzkiego, kiedy to na zamku wysokim eksplodował magazyn prochu. Ostatecznie mury zamkowe i budynki rozebrano na budulec w XIX wieku. Część ocalałych budynków została przebudowana, inne nienadające się do adaptacji, gruntownie rozebrano. Kamieni i cegieł użyto do budowy domów. Z czasem zasypano także wszystkie fosy, jak i kanał doprowadzający wodę z Jeziora Zamkowego.
Częste przebudowy i zrujnowanie budynków doprowadziły do utworzenia licznych niszy, jako pozostałości po piwnicach i umocnionych kanałach doprowadzających wodę, które z czasem wyschły na skutek obniżenia jej poziomu. Podczas prowadzonych nowożytnie robót budowlanych i wykopów często w obrębie murów zamkowych natrafiano na te „pustki”. Od tych odkryć był już tylko krok do legend o tajemniczych tunelach, które rzekomo miały się znajdować pod zamkiem i prowadzić w różnych kierunkach. W każdej legendzie jest jednak ukryta prawda, więc i zamek ma jeszcze wiele swoich tajemnic. Jest zatem jeszcze gdzie pobłądzić, eksplorując zamek, którego podobno nie ma.

próba rozplanowania zamku


widok od strony rzeki Kiczy na zespół budynków magistratu wzniesionych na fundamentach zamku na pocztówce z około 1915 roku
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Wto Wrz 21, 2010 6:21 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Budynek postawiony na zamkowych fundamentach, jego piwnice mają gotyckie sklepienia, wg informacji z Urzędu Miasta cześć murów tego budynku pochodzi z zamku. Prawdopodobnie mógł to być jakiś nieduży gospodarczy dom.


Urząd Miasta, zbudowany na zamkowych piwnicach, które można obejrzeć po wcześniejszym uzgodnieniu


Szkoła, wzniesiona na budynku zamkowym


Zamkowe piwnice w budynku szkoły




zamkowe mury w restauracji "Pod halabardami"


fragment muru zamkowego przy restauracji
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Kujawsko-Pomorskie -> Zamki Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum