Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Mokrzeszów - zamek/grodzisko/szańce?

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Dolnośląskie -> Zagadkowe obiekty
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Pon Maj 23, 2022 11:47 pm    Temat postu: Mokrzeszów - zamek/grodzisko/szańce? Odpowiedz z cytatem

wieś w powiecie świdnickim, w gminie Świdnica

Odkrycia na Janowej Górze
21 maja 2022

Właściwie nie górze lecz bardziej wzniesieniu z mocno wypłaszczonym wierzchołkiem. Dziś praktycznie bezimiennym, bo niewiele osób wie, że posiadało przed 1945 rokiem nazwę własną – Johannes Berg, która uległa zapomnieniu. Dziś o Janowej Górze wiedzą tylko specjaliści i pasjonaci, którzy w miniony weekend próbowali wydrzeć jej tajemnice.

Co znajdowało się na płaskim wierzchołku wzniesienia, górującego nad okolicą pomiędzy Mokrzeszowem i Świebodzicami, które z dwóch stron otoczone jest stromą skarpą a z trzeciej chronił go widoczny jeszcze w terenie wał?

Temat wywołał Sławomir Bednarek, świebodziczanin z urodzenia, mieszkający obecnie w Niemczech, pasjonat i badacz historii. Jego uwagę zwrócił grób stożkowy, który znajduje się niedaleko, co mogło sugerować obecność w pobliżu ludzkich siedzib. A Janowa Góra nigdy nie była badana. Przynajmniej nie udało się znaleźć takich informacji w źródłach.

– Sprawę zgłosił mi rok temu pan Sławomir Bednarek. Znalazł niezinwentaryzowany obiekt, którego na polskich mapach nie ma, a który na pewno stworzyli ludzie – mówi Marek Kowalski z wałbrzyskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, który nadzoruje badania. – W tej chwili rozpoczynamy badania, które dadzą nam odpowiedź na to, co się tutaj znajduje.

Teorii na temat tego co znajdowało się na Janowej Górze były co najmniej trzy. Jedna mówiła o wczesnośredniowiecznym grodzisku z okresu plemiennego na Śląsku i późniejszym średniowiecznym zamku, który miałby się znajdować w tym miejscu i który mógł mieć związek z początkiem pobliskiej osady – późniejszymi Świebodzicami. Do tych teorii skłaniał się Sławomir Bednarek. Trzecia teoria zakładała istnienie w tym miejscu pruskich umocnień wojskowych pochodzących z połowy XVIII wieku, z okresu wojen śląskich między Prusami i Austrią. Do tej ostatniej koncepcji przychylał się konserwator Marek Kowalski i Bogdan Mucha, prezes Żarowskiego Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Aureus, które zostało zaproszone do przeprowadzenia badań na Janowej Górze.

Sławomir Bednarski przez wiele lat szukał w źródłach informacji dotyczących miejsca, które odkrył, okazało się jednak, że w literaturze przedmiotu niczego na ten temat nie ma. Zaczął więc kontaktować się z naukowcami, którzy pomogli mu w poszukiwaniach. I wtedy właśnie odezwał się do niego profesor Krzysztof Jaworski, archeolog z Uniwersytetu Wrocławskiego, ekspert w dziedzinie wczesnośredniowiecznych grodzisk, a prywatnie także mieszkaniec Świebodzic.

Teza o istniejącym w tym miejscu niewielkim zamku wydawała się o tyle atrakcyjna, że miejsce znakomicie nadawało się do kontrolowania skrzyżowania ważnego szlaku handlowego tzw. Drogi Podsudeckiej oraz nieistniejącej dziś drogi łączącej obecne obszary na których położone są Wałbrzych i Świebodzice. Pod względem obronności miejsce na Janowej Górze znakomicie się do tej roli nadawało. Tyle, że obecność warowni w tym miejscu była nielogiczna zważywszy na fakt, że mamy w pobliżu dawne warownie Książ i Stary Książ, Cisy i potencjalnie niewielki zamek, który istniał w Świebodzicach. Budowanie warowni w tym miejscu w XIII-XIV wieku nie miało najmniejszego sensu chyba, że chodziło o wcześniejszy okres – np. XI-XII wiek, zanim powstały wspomniane warownie. Jak wspomniano Sławomir Bednarski wiąże miejsce na Janowej Górze z zamkiem, u podnóża którego rozwinęły się później Świebodzice.

Potwierdził on, że miejsce posiada spore zalety pod względem obronności, różni się jednak kształtem od wczesnośredniowiecznych, znanych nam grodów z tego obszaru Śląska. Aby ewentualnie potwierdzić tak wczesne datowanie obiektu, konieczne byłoby odnalezienie konkretnych dowodów w postaci chociażby ceramiki, którą będzie można wydatować. Ważnym elementem badań było też otworzenie wykopu w zachowanym relikcie wału ziemnego. Poznanie jego konstrukcji i sposobu usypania dałoby możliwość określenia czasu jego powstania, a więc czy został usypany w czasach grodów pradziejowych lub wczesnośredniowiecznych, czy późniejszych.

Po piątkowych przygotowaniach, w sobotnie przedpołudnie na Janowej Górze pojawiły się ekipy badaczy i eksploratorów. Zbadano teren wykrywaczami metali i założono sondażowy wykop w wale.

Wyniki badań i poszukiwań przyniosły pokaźną liczbę drobnych znalezisk, na podstawie których trudno jeszcze końcowe wnioski.

– Na pewno miejsce było użytkowane pod kątem militarnym przynajmniej od połowy XVIII do II połowy XIX a nawet początku XX wieku. Wskazuje na to rozpiętość czasowa i datowanie znalezionych przez członków naszego stowarzyszenia artefaktów – mówi Bogdan Mucha, prezes Żarowskiego Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Aureus.

Do najciekawszych artefaktów odnalezionych podczas przeprowadzonych badań należały:

Miedziana moneta z wizerunkiem Augusta III Sasa z 1751 roku – król Polski w latach 1733-1763 i jako Fryderyk II August – elektor saski

Miedziana moneta o nominale 1/24 talara z monogramem „FR” króla Prus Fryderyka II (XVIII wiek, data nieczytelna przed konserwacją)

Srebrna moneta 1 Silber Groschen (1 srebrny grosz) z wizerunkiem króla Prus Wilhelma I Hohenzollerna (lata 60. XIX w.)

Kute z żelaza ucho wiadra lub kociołka żołnierskiego z XVIII w.

Łuski wystrzelonych naboi karabinowych Mauser wzór M1871 kal. 11 mm z II połowy XIX wieku

Moneta brązowa 1 Rentenpfennig (Republika Weimarska, lata 20. XX w.)

Żelazna podkowa końska z XIX w.

Badania wału oprócz wspomnianych powyżej znalezisk i wielu innych „drobiazgów” pozwoliły na ustalenie w jaki sposób został wykonany. Stanowił usypisko ziemi wymieszanej ze skalnymi większymi i mniejszymi odłamkami, które – co stwierdził obecny na miejscu badań geolog – nie pochodziły z miejsca, gdzie wał został usypany. Nie znaleziono przy tym żadnych śladów, mogących sugerować pochodzenie wału z okresu wczesnego średniowiecza, podobnie jak i nie natrafiono na jakiekolwiek struktury pozostałe po ewentualnym średniowiecznym zameczku.

Monety (Fryderyka II i Augusta III) zostały odnalezione w wyższych partiach badanego wału, podobnie ucho wiadra czy też kociołka z XVIII w. Wskazuje to na XVIII-wieczne datowanie tych umocnień ziemnych tj. wału, które wiązać należy z czasem wojen śląskich (III wojna śląska, tzw. siedmioletnia). Niewykluczone, że wypłaszczenie na Janowej Górze zostało wykorzystane jako punkt obserwacyjny, strzegący pobliskiej okolicy w czasie ruchów wojsk podczas wojen śląskich. Miejsce musiało posiadać więc jakieś prowizoryczne umocnienia – od strony łąk wspomniany wał ziemny, a na krawędziach wypłaszczenia – przy skarpach, teren mógł być umocniony szańcami artyleryjskimi z koszy wypełnionych ziemią. W późniejszych latach – w XIX wieku, teren być może wykorzystywany przez armię Królestwa Prus i Cesarstwa Niemiec do ćwiczeń.

Warto przypomnieć, że dwa lata temu w pobliżu Janowej Góry świebodziczanin Tomasz Wierzbicki znalazł pruską, wojskową szablę z XIX wieku (pisaliśmy o tym tutaj: Niecodzienne znalezisko w Świebodzicach). Trudno nie brać pod uwagę, że miejsce jej znalezienia i obecności wojsk pruskich na Janowej Górze są ze sobą powiązane.

Czy efekty badań z ubiegłego tygodnia rozwiązują ostatecznie tajemnicę Janowej Góry? Czy rzeczywiście stanowiła jedynie wojskowy punkt obserwacyjny i ewentualnie miejsce późniejszych ćwiczeń wojskowych? A może swoje prawdziwe tajemnice skrywa głębiej? Być może odpowiedzi na te pytania przyniosą kolejne badania, które wstępnie zaplanowano na jesień br.

Andrzej Dobkiewicz (Fundacja IDEA)
źr: http://historia-swidnica.pl




http://historia-swidnica.pl/odkrycia-na-janowej-gorze/?fbclid=IwAR2Q4CJZn_SEObeuO09NCH1BtK20o0WQWFXJHlNvhLTYmvHDniqb_9CtgwY
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Dolnośląskie -> Zagadkowe obiekty Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum