|
Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Becik Rada Królewska
Dołączył: 05 Lis 2007 Posty: 11819 Skąd: Warszawa
|
Wysłany: Wto Wrz 09, 2008 8:15 pm Temat postu: Sławno |
|
|
Przywilej lokacyjny na prawie lubeckim nadany został przez Święców: Jana, Piotra i Wawrzyńca w 1317 roku, jednej z osad położonej u ujścia Moszczenicy do Wieprzy. Miasto otrzymało 8 lat wolnizny i zapewne wówczas otoczone zostało wałem ziemnym, palisadą i fosą. Otrzymało kształt leżącego owalu z dość regularnym układem bloków; ulicami przecinającymi się pod kątem prostym; prostokątnym rynkiem pośrodku i kościołem farnym umieszczonym we wschodnim bloku przyrynkowym. Pierwsza wzmianka o murach miejskich pochodzi dopiero z 1400 roku; w tym też okresie rozpoczęto prawdopodobnie ich budowę. W 1453 roku wzmiankowana jest Brama Koszalińska, a w 1458 Brama Słupska. Mowa jest wówczas o pracach murarskich prowadzonych przy tych obiektach. Wydaje się, że swój zewnętrzny wystrój zachowany z niewielkimi zmianami do dziś, otrzymały bramy w II połowie XV wieku. Na widoku Lubina pochodzącym z 1618 r. bramy przekryte są dachami dwuspadowymi, ozdobionymi szczytami i posiadają murowane przedbramia, których resztki zachowały się do dziś w postaci potężnych skarp przy zewnętrznych elewacjach bram. W 1564 roku wzmiankowana jest Baszta Więzienna. Pomyślny rozwój miasta czerpiącego głównie dochody z handlu, rolnictwa i hodowli zwierząt został zahamowany w czasie wojny trzydziestoletniej. W XVIII wieku stan murów musiał być zły, gdyż w latach 1741-1787 mowa jest o ich reperacji, jak też o trzeciej bramie w zachodniej części miasta tzw. Bramie Łąkowej prowadzącej na teren pastwisk miejskich. Z 1851 roku pochodzi wzmianka źródłowa mówiąca o częściowych rozbiórkach i burzeniu murów we wschodniej części miasta - nie widać już ich zresztą (poza bramami Koszalińską i Słupską) na panoramie miasta według Thied'a z albumu Pomerania wydanego w 1845 roku.
W 1816 roku Bramę Słupską przystosowano do potrzeb warsztatów wojskowych; w okresie późniejszym musiała służyć jako magazyn, gdyż na jej poddaszu zachowało się drewniane koło do nawijania liny i transportu ciężarów. W 1913 roku przeprowadzono prace remontowe Bramy Koszalińskiej przeznaczając ją na potrzeby organizacji młodzieżowych. Pękające ściany zabezpieczono żelaznymi ściągami, a ubytki lica uzupełniono cegłą maszynową; obie bramy jeszcze w XVIII lub początku XIX wieku otrzymały nową więźbę dachową. Zniesiono wówczas szczyty, a bramy przykryto czterospadowymi dachami. Od 1973 roku w Bramie Słupskiej prowadzono roboty adaptacyjne przystosowując wnętrza dla potrzeb Klubu LOK w Sławnie.
1. OBWÓD OBRONNY - Sławno posiadało kształt owalu. Powierzchnia miasta wynosiła około 10 ha; obwód 1250 m. Wymiary miasta: w kierunku północ-południe 320 m, w kierunku wschód-zachód 460 m. Główna oś komunikacyjna przebiegała z południa na północ i przecinała rynek. Uliczka przymurna obiegająca w średniowieczu miasto od strony wewnętrznej murów, zachowała się do dziś jedynie we fragmentach, w północno-wschodniej części miasta - ul. Basztowa.
2. MUR - Mur miejski w Sławnie nie zachował się. Według widoku Lubinusa, przedstawiającego miasto od strony południowej, mur we wschodnim odcinku wzbogacony jest prostokątnymi basztami otwartymi od strony miasta i posiada górą rząd strzelnic. Natomiast w odcinku zachodnim, słabiej zresztą czytelnym, wydaje się być wykonany z drewnianych bali i tylko niektóre baszty wyglądają na murowane. Przy samej Bramie Łąkowej mur jest bardzo zniszczony i wygląda na drewnianą, niekompletną palisadę. Być może, że na tym odcinku dodatkowo zabezpieczonym wodami Wieprzy i kanału oraz rozlewiskami, Sławno nigdy nie otrzymało pełnego obwodu murowanych umocnień. Ślad po murze przy wschodniej stronie Bramy Koszalińskiej i Bramie Słupskiej w postaci luźnych narzutowych głazów fundamentowych odsłonięto w czasie prac ziemnych w 1973/74 roku.
3. BASZTY - Baszty sławieńskie posiadały zapewne typowy dla Pomorza wygląd prostokątnych baszt otwartych od strony miasta. Na widoku z 1618 roku we wschodniej stronie miasta widoczna jest Baszta Więzienna, założona na planie koła i zwieńczona stożkowym dachem. Baszta ta wspomniana jest we wzmiankach źródłowych w 1546 roku, jest to - być może - data zakończenia jej budowy.
4. BRAMY - Miasto posiadało trzy bramy - dwie z nich: Koszalińska i Słupska położone na głównym szlaku komunikacyjnym umieszczone są w południowej i północnej stronie miasta. Są one jedyną pozostałością obwarowań miejskich Sławna. Założone na planie zbliżonym do kwadratu, pięciokondygnacyjne, przekryte są obecnie dachami czterospadowymi. Wzniesione z cegły o wymiarach przeciętnych 8x13,2x27,5 cm i układzie wendyjskim. W dolnych kondygnacjach bram znajdują się ostrołukowe przejazdy bramne, które, podobnie jak Brama Kamienna w Darłowie, zamykane były drewnianymi wierzejami. Cztery górne kondygnacje bram rozczłonkowane są smukłymi blendami, przy czym w elewacjach bocznych blendy opracowane są prosto i zakończone łukiem ostrym w Bramie Słupskiej lub łukiem pełnym w Bramie Koszalińskiej.
W elewacjach głównych (płn. i płd.) blendy opracowano bardziej ozdobnie. Każda z blend podzielona jest, bowiem na dwie węższe zamknięte od góry płyciną w kształcie koła. W elewacjach tych występują strzelnice przerobione z czasem na otwory okienne. Część oryginalnych strzelnic zachowała się w IV kondygnacji Bramy Koszalińskiej - są one zamurowane i widoczne jedynie od wnętrza. Trzecia Brama Łąkowa zlokalizowana w zachodniej części miasta prowadziła na pastwiska miejskie - istniała jeszcze w 1784 roku, a następnie została zburzona. W literaturze przedmiotu wymieniana jest jeszcze Brama Polna we wschodniej części miasta - była to jednak zapewne tylko furta prowadząca na pola uprawne należące do miasta.
5. ZAMEK - Sławno nie posiadało zamku. Gród książęcy oddalony był o 4 km na północ od miasta lokacyjnego. W trakcie zatargu między mieszczanami a księciem Bogusławem VIII w 1402 roku miała miejsce wyprawa mieszczan na gród i znaczne jego zniszczenie.
6. ZEWNĘTRZNA STREFA OBRONNA - Miasto otaczał od południa kanał odchodzący od rzeki Wieprzy, a łączący się na północy z rzeką Moszczenicą. Ponadto dodatkową obronę stanowiły podmokłe, trudno przejezdne tereny nad Wieprzą. Na widoku Lubina widoczna jest biegnąca przy zewnętrznej stronie linii muru droga moszczona drewnianymi brusami. Przez kanał i rozlewiska Wieprzy prowadziły do miasta dwa mosty - do Bramy Koszalińskiej i Łąkowej. Prawe ramię kanału zachowane jest do dziś. Ślad po lewym wschodnim ramieniu kanału w postaci miałkiego piasku rzecznego widoczny był wyraźnie w czasie prowadzonych w latach 1973/74 prac ziemnych przy budowie magistrali wodociągowej. Podziękowania dla Czarka Maruszaka, autora opisu.
Sławno, Plan miasta średniowiecznego.
1-Brama Koszalińska, 2-Brama Słupska, 3-Brama Łąkowa, 4-furta polna.
(źr:http://www.astra28.eu)
Średniowieczny plan Sławna wg Bottgera z 1898 roku
Plan Sławna w 1800 roku
|
|
Powrót do góry |
|
|
carrollus Hetman wielki koronny
Dołączył: 23 Lis 2009 Posty: 1103
|
Wysłany: Czw Lis 04, 2010 10:52 am Temat postu: |
|
|
Obie bramy, fragment fundamentów muru obronnego w pobliżu Bramy Koszalińskiej i fosa w lipcu 2009 roku.
Brama Słupska
Brama Koszalińska
Fosa
|
|
Powrót do góry |
|
|
Becik Rada Królewska
Dołączył: 05 Lis 2007 Posty: 11819 Skąd: Warszawa
|
Wysłany: Sro Cze 05, 2013 8:18 pm Temat postu: |
|
|
Brama Słupska
brama Koszalińska
uwidoczniony przebieg murów miedzy Brama Koszalińską, a młynem
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Możesz dodawać załączniki na tym forum Możesz ściągać pliki na tym forum
|
Załóż bezpłatnie forum phpbb2 lub phpbb3 na Forumoteka.pl
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|