|
Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
Becik Rada Królewska
Dołączył: 05 Lis 2007 Posty: 11709 Skąd: Warszawa
|
Wysłany: Czw Lut 26, 2009 9:10 pm Temat postu: Świdnica |
|
|
Nie jest znana dokładna data uzyskania przez Świdnicę praw miejskich, jednak od 1267 roku określana jest jako miasto. Inicjatorem lokacji była księżna Anna żona Henryka Pobożnego albo jej syn Henryk III. Za rządów książąt wrocławskich 1242-1290 Świdnica otrzymała szereg przywilejów przyśpieszających rozwój miasta. mury obronne były budowane od początku XIII wieku. Posiadały siedem bram: Strzegomską, Dzierżoniowską - dolną, Kapturową, Piotrową, Witoszowską, Kraszewicką, furtą Szkolną. W obrębie murów znajdowały się baszty. Zostały gruntownie rozbudowane w XV wieku, wtedy otoczono miasto drugim pierścieniem murów z nasypami ziemnymi i fosami. Po ukończeniu w 1623 roku rozbudowy obwarowań, stanowiły one potrójny pierścień obronny z 7 bramami oraz ponad 70 basztami i wieżami. W całości nie przetrwały długo gdyż poważnie zostały uszkodzone podczas wojny trzydziestoletniej. Następnie w wyniku przebudowy Świdnicy i awansowania jej do rangi twierdzy w latach 1743-1753, zostały one częściowo zniesione. W takim stanie przetrwały do roku 1807 gdy na rozkaz Napoleona zostały wysadzone. Definitywny koniec nastał w 1867 roku, lecz jeszcze w 1893 roku można było zauważyć spore fragmenty tychże murów. Do dzisiejszych czasów zachowały się niewielkie fragmenty murów przy al. Niepodległości (przy bazylice), wraz z mocno przebudowaną Brama Mikołajską, oraz fragmenty przy dawnej Bramie Dolnej (ul.Wrocławska i pl. Wolności). Zachowała się także Baszta Strzegomska. Z umocnień nowożytnych, założonych przez Fryderyka pruskiego w latach 1747-1753 nie pozostało nic, gdyż w 1867 r. cały teren splantowano.
miasto około 1650 roku
rok 1738
plan z 1650 roku
Świdnica na planie Schuberta z 1745 roku
Baszta Strzegomska wraz z przylegającymi zabudowaniami dawnego kościoła św. Barbary mieści się przy ul. Basztowa 2. Jest to dawna kaplica połączona z basteją Bramy Strzegomskiej z 1750 roku. Kaplica jest ostatnią z siedmiu kaplic które stały przy każdej z bram miasta. Kaplica jest budynkiem jednonawowym, ceglanym, trzykondygnacyjną. Do Bramy Strzegomskiej przylega fragment muru obronnego. Kaplicę wybudowano w 1399 roku, lecz wpierw znajdowała się ona poza murami miasta. W latach 1501-1501 została przeniesiona i odbudowana już jako kościół na dzisiejszym miejscu. Obiekt był kilkukrotnie niszczony m. in. przez wichurę w 1599 roku. Kolejna odbudowa i modernizacja w 1691 roku przekształca kościół w ewangelicki kościół garnizonowy. W historii kościół był zbrojownią (1818), i magazynem. Krótko po wojnie kościół stanowił magazyn z meblami. Po renowacji swe miejsce znalazł tutaj Dom Technika. |
|
Powrót do góry |
|
|
keko Hojny
Dołączył: 05 Sty 2009 Posty: 78
|
Wysłany: Pią Lut 27, 2009 12:04 am Temat postu: |
|
|
Pierwsi osadnicy na terenie Świdnicy i jej okolic pojawili się najprawdopodobniej jeszcze w okresie neolitu ( 4600 -1800 r. p.n.e.), a świadczą o tym liczne znaleziska w postaci toporków, siekierek, broni i narzędzi krzemiennych.
Urodzajne gleby i dogodne położenie geograficzne sprzyjały rozwojowi licznych osad. Pierwsza taka osada powstała na skrzyżowaniu się dróg handlowych (obecnie ulica Długa). Osada ta szybko osiągnęła duże rozmiary, to właśnie w jej granicach został wzniesiony pierwszy parafialny kościół i klasztor Franciszkanów. Poza murami miejskimi znajdowała się osada nadrzeczna (obecnie ul. Piekarska).
Świdnica pochodzi od słowiańskiego słowa "svida", co oznacza krzew derenia, przywileje miasta otrzymała 3 września 1250 roku. Jej położenie na ruchliwym szlaku handlowym wpływało na szybki rozwój miasta.
Do roku 1290 Świdnica należała do księstwa wrocławskiego, po czym po podziale dziedzictwa przeszła w ręce Bolka I. To właśnie jego panowanie przyczyniło się wzrostu znaczenia księstwa i znacznego rozwoju miasta. Rozpoczął on erę domów murowanych oraz przyczynił się do kontynuacji budowy murów miejskich.
W XIII wieku coraz częściej dochodziło do sporów między ludnością. Na tym właśnie etapie rozwinęły się różne sekty religijne. Konflikty te nie ustąpiły podczas panowania syna Bolka I, Bernarda. Jego panowanie to okres dobry dla Świdnicy, ale nie dla jego mieszkańców. Mimo, że Świdnica była zamożną i samodzielną prowincją, wśród mieszkańców dochodziło do coraz to większych zamieszek. I tak też w roku 1311 doszło do buntu piekarzy. W międzyczasie doszło też do klęsk żywiołowych, nastąpiły tutaj zarówno pożary jak i powodzie.
W 1313 roku wybuch najgroźniejszy pożar w całej historii miasta, wtedy spłonęły wszystkie domy, zabudowania, siedziba książęca. Ocalały jedynie murowane kościoły. W niedługim czasie nastąpiły kolejne klęski, tym razem nieurodzaju i zarazy.
Miasto podnosiło się z upadku w latach panowania Bolka II. Okres ten był określany "złotym wiekiem". Bolko II dbał o rozwój gospodarki i dobrobyt ludności. To za jego czasów w 1321 roku wybudowany został most kamienny. Ten most uznawany jest za najstarszą tego typu budowlę na ziemiach polskich.
W 1328 roku Bolko II potwierdził nadane wcześniej miastu prawa i przywileje, a także przyłączył do Świdnicy przedmieście.
Miasto zawdzięcza też jemu uprawnienia sądownicze, prawo bicia monety, prawo mili (które zabraniało osiedlania się rzemieślników (szewców, kowali, piekarzy, krawców) w promieniu jednej mili od miasta(ok. 6,5 km), oraz budowy karczem, sprzedaży sukna, o ile nie jest się kupcem świdnickim), urząd wagi, prawo spadkowe, cegielnię miejską, kamieniołomy, budynek ratusza, sukiennicze sklepy, brukowane ulice.
Świdnica rozwijała się dynamicznie w oparciu o handel solą, płodami rolnymi, bydłem, piwem, winem, suknem, rybami oraz nożami.
Jednocześnie trwały prace nad fortyfikacjami miejskimi, powstawały umocnienia bramne, odbudowano zamek. Zaczęto budować więcej domów kamiennych. Pojawiła się pierwsza szkoła parafialna.
W wieku XIV Świdnica liczyła ok. 6000 mieszkańców i ok. 500 domów. Zanotowano też aż 16 cechów. Ludność miasta trudniła się piwowarstwem.
Piwo świdnickie cieszyło się dużą sławą i było eksportowane do wielu miast m.in. Krakowa, Wrocławia, Pragi. W Polskę ze Świdnicy wywożono jeszcze wyroby metalowe, płótno, sukno, a przywożono len, skóry, miód, wosk a także śledzie.
W ówczesnym czasie Świdnica otoczona była murami. Do miasta prowadziło 6 bram: Strzegomska (ob. ul. Zamkowa), Łucznicza (ob. ul. Łukowa), Kraszewicka (ob. ul. Trybunalska), Piotrowa (ob. ul. Bohaterów Getta), Szczytnicka (ob. ul. Franciszkańska), Dolna (ob. ul. Długa i Pułaskiego). Oprócz tego znajdowała się tzw."furta szkolna"(obok budynku kościoła farnego), było to przejście dla uczniów idących do szkoły spoza miasta.
W wewnątrz miasta znajdował się kwadratowy rynek. Dookoła rynku domy należały do najbogatszych rodzin. Pod budynkami były murowane piwnice m.in. do przechowywania piwa, bardzo często dwukondygnacyjne. W centrum znajdował się budynek Rady Miejskiej tzw. ratusz z wieżą zbudowaną w 1371 roku. Sam zaś rynek podzielony był na cztery place targowe i tak był targ: podcienia solnego, chmielnego, zbożowego oraz warzywnego.
Na zewnątrz murów miejskich swoje domy posiadali ubożsi rzemieślnicy, znajdowały się folwarki, domy robotników rolniczych, wyrobników, także młyny nad wodami Bystrzycy i Witoszowskiego Potoku. Na przedmieściach został wybudowany w 1267 r. szpital Św. Michała wraz z kościołem krzyżowców, a potem szpitale Św. Ducha i Św. Jana, dla chorych na trąd.
W XV wieku Świdnica posiadała liczne młyny zbożowe, olejowe, prochowe, a pod koniec tego wieku także młyn papierniczy. Ciekawostką jest to, iż Ferdynand I Habsburg nadał na prośbę miasta przywilej, na mocy którego papier wytwarzany w Świdnicy miał posiadać znak wodny z wizerunkiem dzika.
W I poł. XVI wieku fortyfikacje dalej były rozbudowywane i remontowane. W 1505 powstały drewniane wodociągi. Powiększyła się także liczba domów. Miasto zarówno w wieku XV jak i XVI rozwijało się bardzo dynamicznie, budowane domy były stawiane bardzo gęsto, ponieważ miasto obwarowane dookoła murami nie mogło się rozrastać.
W XVI wieku Świdnica znalazła się pod panowaniem rodu Habsburgów. Wśród mieszkańców było widoczne zróżnicowanie klasowe, co powodowało nadużycia bogatych ludzi nad biedniejszymi. Rozwinęło się tkactwo. Chyliło się ku upadkowi natomiast piwo świdnickie, które zostało zastąpione płótnem, importowanym za granicę. Tak duży rozwój gospodarczy przekładał się na wzrost mieszkańców. W 1613 zakończył się 285 letni czas budowy Kościoła z wieżą i wystrojem wnętrza.
Dopiero początek XVII wieku, a dokładniej wojna trzydziestoletnia przyniosła miastu duże straty. Wojna ta wielokrotnie dotknęła miasto. Szczególnie dał poznać się w zniszczeniach wódz katolicki wojsk austriackich Wallenstein, który wielokrotnie ją okupował, co doprowadzało do ogromnych zniszczeń i plądrowań. Występowały wtedy zakwaterowania wojska, pożary i epidemie, przez co ludność zmniejszyła się o połowę. To właśnie podczas tej wojny Świdnica miała fortyfikację bastionowe.
W wojnie zwycięża katolicka reakcja a więc pod koniec wojny rozpoczynają się w cesarstwie austriackim prześladowania protestantów, którzy jednak nie poddali się i nawet doprowadzili do uzyskania w 1652 roku zezwolenia na budowy własnego kościoła (poza murami miasta).
Z upadku miasto dźwiga się długo. Od 1715 roku w mieście istniała poczta na linii: Jawor - Strzegom-Świdnica - Dzierżoniów - Ząbkowice - Ziębice-Nysa.
Jednak nadchodzi nowa klęska w postaci wojen o Śląsk prowadzonych przez Fryderyka II z Austrią w połowie XVIII. Pierwsze dwie podczas wojny Śląskiej oszczędziły Świdnicę, jednak trzecia, zwana siedmioletnią przyczyniła się do prawdziwej klęski. Fryderyk uczynił z miasta potężną twierdzę, co było przyczyną zajmowania przez wojska austriackie Świdnicy. W wyniku tego oblężenia Świdnica umarła prawie w gruzach, spłonął najstarszy w mieście kościół i klasztor Franciszkanów (ob. ul. Franciszkańska). Garnizon świdnicki skapitulował.
XVIII wiek to same straty zarówno w handlu, rzemiośle, upadło także tkactwo, piwowarstwo.
Groza kolejnego ataku tym razem przez wojska francuskie dała się dać we znaki Świdniczanom, poddali się bez walki. Francuzi opuszczają miasto w listopadzie 1808 roku. Rujnują fortyfikacje pruskie, dając tym samym swoją przysługę mieszkańcom, bo miasto w ten sposób przestało być twierdzą narażoną na ciągłe oblężenia.
zródło:http://www.swidnica-okolice.home.pl/szablon.php?strona=Swidnica/Historia.php |
|
Powrót do góry |
|
|
Becik Rada Królewska
Dołączył: 05 Lis 2007 Posty: 11709 Skąd: Warszawa
|
Wysłany: Nie Wrz 18, 2022 1:42 pm Temat postu: |
|
|
wrzesień 2022, znalezione fragmenty przy ul Niepodległości (na tyłach bazyliki)
Baszta Strzegomska
oraz ślad po umocnieniach nowożytnych
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Możesz dodawać załączniki na tym forum Możesz ściągać pliki na tym forum
|
Załóż bezpłatnie forum phpbb2 lub phpbb3 na Forumoteka.pl
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|