Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Bydgoszcz

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Kujawsko-Pomorskie -> Mury miejskie
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie Sty 06, 2008 1:24 pm    Temat postu: Bydgoszcz Odpowiedz z cytatem

Mury miejskie, kamienno-ceglane, zbudowane zostały w ciągu XV wieku w miejsce dawnych wałów ziemnych. Ostatecznie ukończonE dopiero w pierwszej połowie XVI wieku miał typowo średniowieczną konstrukcję, stosowaną na ziemiach polskich w XIII-XV wieku i od samego początku był już przestarzały. Zapewne władze miasta zdawały sobie sprawę ze słabości własnych fortyfikacji, bowiem wkrótce wzmocniono je murowanymi basztami i bramami. Bramy nie posiadały jednak jak gdzie indziej, mostu zwodzonego i przedbramia, przez co ich możliwości obronne były ograniczone.Otaczały one miasto od południa wzdłuż ulicy Pod Blankami i miały dwie bramy u wylotów ulicy Długiej: na wschodzie - Kujawską, na zachodzie - Poznańską; trzecia brama - Gdańska - znajdowała się po drugiej stronie Brdy na początku drogi Gdańskiej i zamykała dojście do miasta od północy. Do zamku prowadziła nadto bramka na końcu dawnej ulicy Żabiej (dziś: Teofila Magdzińskiego). Z murów wyrastało kilka baszt ze strzelnicami. Do dziś zachowała się tylko jedna baszta pomiędzy ulicą Pod Blankami a Nowym Rynkiem. Mury miejskie zostały w znacznym stopniu zniszczone w czasie wojen szwedzkich w XVII w. Później część ich posłużyła do dalszej zabudowy miasta. Ostatecznie murowane fortyfikacje Bydgoszczy zostały w znacznej części rozebrane w pierwszej połowie XIX wieku, podczas budowy loży masońskiej i synagogi. Do naszych czasów zaledwie mały fragment murów między Wałami Jagiellońskimi a ulicą Pod Blankami (źr:www.odyssei.com,http://www.wenecja.art.pl)


miasto na rysunku Dahlberga z 1656 roku
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Pią Sty 30, 2009 7:25 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Brama Gdańska - kolejne sensacyjne odkrycia bydgoskich archeologów

Bydgoszczanie i przyjezdni jeździli do grodu traktem gdańskim, zbudowanym z kamieni otoczaków, gałęzi i pokruszonych cegieł. To wniosek badaczy, którzy prowadzą prace archeologiczne przy ulicy Focha.
- Zbadaliśmy wykop pod wodociąg. Okazuje się, że są tam nienaruszone nawarstwienia powstałe przez używanie traktu komunikacyjnego.Znaleźliśmy też fragmenty Bramy Gdańskiej. Jeszcze nie wiadomo, w jakim jest stanie - mówi Wojciech Siwiak z PracownikArcheologiczno-Konserwatorskiej w Bydgoszczy.

Na odkrytym fragmencie drogi udało się znaleźć miedzianą rzymską monetę z II wieku. To dupondius, wprowadzony do obiegu przez cesarza Oktawiana (równowartość dwóch asów, podstawowej jednostki monetarnej w starożytnym cesarstwie rzymskim, a później moneta zdawkowa - o niskim nominale). Są też inne ciekawe eksponaty - skórzane obuwie, podkowy, skorupy naczyń i gwoździe.

Do tej pory archeolodzy odkryli m.in. fragmenty kościoła Najświętszej Marii Panny i zbudowanego na jego podstawie teatru. Najciekawsze znaleziska to szklane naczynia sakralne i monety, w tym krzyżacki szeląg. Pod murami kościoła były też ludzkie szczątki z czasów średniowiecza.

Badacze mają w tym roku sporo pracy. Niedawno odkopano pozostałości zamku bydgoskiego przy ulicy Grodzkiej, a niebawem wyburzana będzie "Kaskada”. Archeolodzy spodziewają się odnaleźć tam pozostałości zabudowy z XIV wieku i późniejszej - murowanej. W 2006 roku, podczas zabudowy w pobliżu "Kaskady” odkryto fundamenty drewnianych domów z XVIII wieku.

To zdjęcie z miejskiej "inspekcji" badań archeologicznych przy ulicy Focha. Prezydent narzeka, ale nauka triumfuje (Fot. Jarosław Pruss)

źr:http://www.pomorska.pl Gazeta Pomorska 3 grudnia 2008
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Sro Sie 12, 2009 11:36 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Brama Poznańska - nazywana także Chwytowską, położona była w południowo-zachodniej części miasta, przy końcu ulicy Długiej. Strzegła ona dróg wylotowych z miasta prowadzących w kierunku Poznania i Nakła.
Jest ona dość dobrze udokumentowana na ikonografii np. na rysunkach Erika Dahlberga z 1657 r. i Johanna Rudolfa Storna z 1661 r. Pierwsza wzmianka pisana o Bramie Poznańskiej pochodzi z 1620 r. i następna z 1667 r., aczkolwiek można przypuszczać, że wzniesiono ją o wiele wcześniej, gdyż np. kronika bernardynów z 1604 r. wymienia trzy istniejące w Bydgoszczy bramy miejskie. Budowla powstała w formie drewnianej prawdopodobnie w II połowie XIV wieku, a murowanej – wiek później. Zniszczona wskutek pożaru w 1547 r. została w II połowie XVI wieku odbudowana. Następnie remontowano ją również w 1634 r. i po potopie szwedzkim. Forma i rzut Bramy Poznańskiej jest bardzo podobny do Bramy Kujawskiej, co pozwala postawić hipotezę, iż zostały one zbudowane w tym samym czasie i według tej samej koncepcji architektonicznej. Obie wymienione bramy zamykały po przeciwnych stronach najdłuższą ulicę bydgoskiego miasta lokacyjnego – ul. Długą. Jednakże w przeciwieństwie do swojej odpowiedniczki Brama Poznańska nie była tak bardzo predystynowana do funkcji obronnej: nie posiadała przedbramia, a w XVII wieku została nadbudowana i przykryta dwuspadowym dachem. Podczas Powstania Kościuszkowskiego 2 października 1794 r. przez Bramę Poznańską wtargnęły do miasta wojska polskie pod wodzą generała Henryka Dąbrowskiego i Franciszka Rymkiewicza . Ten ostatni w swoim raporcie ocenił bramę jako „mocną”.
Po zajęciu miasta przez Prusy budowla niepotrzebna już ze względów militarnych pełniła jeszcze jakiś czas rolę aresztu oraz rogatki miejskiej, przy której pobierano podatek wjazdowy. Z powodu niskiego i wąskiego przejazdu brama została rozebrana w 1828 r., a w 1835 r. zniesiono także rogatki. Na przedpolu rozebranej bramy ukształtował się miejski plac zwany Wełnianym Rynkiem. Brama Poznańska była przejazdową wieżą bramną o wymiarach w rzucie: 7,5 x 8,5 m i grubości ścian 1,6 m. Szerokość brukowanego przejazdu wynosiła 3,7 m. Budowla włączona była w ciąg murów obronnych, które dobijały do jej boków na wysokości ściany frontowej. Chociaż na widoku Erika Dahlbergha przedstawiona jest jako czterokondygnacyjna budowla, nakryta dwuspadowym dachem z ozdobnymi szczytami, to uznaje się że rysownik powiększył ją, a w rzeczywistości nad przejazdem znajdowały się tylko dwie kondygnacje użytkowe oraz poddasze. Budowla podzielona była na kondygnacje drewnianymi stropami. Komunikację zapewniała drabina, lub wewnętrzne drewniane schody. Brama posiadała dwuskrzydłowe wrota, bronę i most przerzucony nad fosą miejską. W przypadku zagrożenia przeprawę niszczono i wtedy budowla stawała się samodzielnym, trudnym do zdobycia punktem oporu. Później, pomiędzy latami 1657-1774, fosa została na tym odcinku zasypana, przez co brama uzyskała stałe połączenie z Przedmieściem Poznańskim. Pozostałości budowli w postaci silnie zniszczonego kamienno-ceglanego fundamentu, odsłonięto podczas nadzorów archeologicznych na wysokości budynku przy ulicy Długiej 2. Północno-zachodni narożnik obiektu odkryto także w 1933 r. w trakcie budowy kamienicy przy ulicy Długiej 5.

Brama Poznańska (na pierwszym planie) na sztychu Bydgoszczy Erika Dahlberga z 1657 r. Z boku oznaczona literą M wieża jednego z budynków mennicy bydgoskiej



Brama Kujawska zwana także Toruńską, Bernardyńską lub Bosacką wzniesiona została w południowo-wschodniej części miasta u zbiegu ulic: ulicy Długiej i Podwale. Jej zadaniem była ochrona dróg wylotowych z Bydgoszczy wiodących do Inowrocławia i Torunia. Ze względu na położenie nieopodal wzgórz szwederowskich jest najlepiej ze wszystkich bydgoskich bram miejskich przedstawiona na ikonografii np. na rysunkach Erika Dahlberga z 1657 r. i Johanna Rudolfa Storna z 1661 r. Pierwsza wzmianka pisana o Bramie Kujawskiej pochodzi z 1523 r., aczkolwiek można przypuszczać, że wzniesiono ją o wiele wcześniej – w formie drewnianej prawdopodobnie w II połowie XIV wieku, a murowanej – wiek później. Zniszczona wskutek pożaru w 1547 r. została w II połowie XVI wieku odbudowana. Następnie remontowano ją również w 1634 r. i po potopie szwedzkim. Przed bramą znajdowało się murowane przedbramie, które istniało do połowy XVII w., kiedy zostało zniszczone w czasie budowy nowożytnych fortyfikacji. Forma i rzut Bramy Kujawskiej jest bardzo podobny do Bramy Poznańskiej, co pozwala postawić hipotezę, iż zostały one zbudowane w tym samym czasie i według tej samej koncepcji architektonicznej. Jednakże w przeciwieństwie do swojej odpowiedniczki Brama Kujawska bardzo długo, bo aż do połowy XVIII w., zachowywała swój pierwotny kształt. Podczas potopu szwedzkiego budowla broniona była przez bastion ziemny, sprzęgnięty w jeden system obronny z fortyfikacjami bastionowymi zamku. Konstrukcja ta o wymiarach 45x35 m zbudowana była naprzeciw bramy, w miejscu zasypanej na tym odcinku fosy. Podczas powstania antyszwedzkiego, 21 kwietnia 1656 r. wojska polskie Stefana Czarnieckiego wkroczyły do miasta wyłamując wrota bramy. W trakcie dalszych walk zniszczeniu uległ również bastion bramny podobnie jak bydgoski zamek i jego fortyfikacje. Gruntowny remont i przebudowa budowli nastąpiła w 1751 r. Nadbudowano wówczas jedną kondygnację i przykryto dachem na podobieństwo Bramy Poznańskiej. Podczas Powstania Kościuszkowskiego 2 października 1794 r. przez Bramę Kujawską wtargnęły do miasta wojska polskie pod wodzą generała Henryka Dąbrowskiego. Bramę wyłamał śmiałym atakiem oddział płk Burzyńskiego. Po zajęciu miasta przez Prusy budowla niepotrzebna już ze względów militarnych pełniła jeszcze jakiś czas rolę rogatki miejskiej, przy której pobierano podatek wjazdowy. Ostateczna rozbiórka bramy nastąpiła w 1817 r. podobnie jak wielu innych fragmentów murów miejskich w Bydgoszczy. Brama Kujawska była przejazdową wieżą bramną o wymiarach w rzucie: 7,5 x 8,5 m i grubości ścian 1,6 m. Można ją porównać do Bramy Wronieckiej w Poznaniu. Szerokość przejazdu wynosiła 3,7 m. Przejazd był brukowany. Od strony południowej brama łączyła się z murem obronnym. Była to budowla piętrowa. Na pierwszej kondygnacji znajdowały się urządzenia do podnoszenia brony oraz komnaty, w których przez pewien czas zamieszkiwał kat miejski. W ścianie południowej i północnej znajdowały się strzelnice. Dach był płaski, zwieńczony flankowanym krenelażem, co tworzyło dodatkowy górny poziom użytkowy. Budowla podzielona była na kondygnacje drewnianymi stropami. Komunikację zapewniała drabina, lub wewnętrzne drewniane schody. Brama posiadała dwuskrzydłowe wrota, bronę i most zwodzony nad fosą miejską, zastąpiony w II połowie XVIII wieku mostem stałym z poręczami. Od 1751 r. forma budowli zmieniła się. Zamurowano wówczas wieńczący bramę blankowany krenelaż oraz podwyższono najwyższą kondygnację na co przeznaczono 1000 sztuk cegieł. Budowla otrzymała dwu- lub czterospadowy dach (jak Brama Poznańska), kryty dachówką. W górnej kondygnacji zostały wstawione okna, a cała brama została pomalowana na czerwono, czego dowodzą zachowane rachunki. W 1756 r. zbudowano ponadto ganek na bramie oraz wstawiono nowe wrota, drzwi, okna i schody. Północno-wschodni narożnik bramy został odkryty podczas nadzorów archeologicznych wykopów prowadzonych w 1997 r. Fundamenty w postaci ceglanych murów znaleziono zaledwie 40 cm pod nawierzchnią ulicy. Badania archeologiczne potwierdziły datowanie pozostałości na XVI wiek.

Brama Kujawska (na pierwszym planie) na sztychu Bydgoszczy Erika Dahlberga z 1657 r. W tle widnieją obiekty: I-klasztor karmelitów, D-kościół karmelitów, KG-prawdopodobnie wieże Bramy Gdańskiej, B-kościół klarysek



Brama Gdańska - nazywana także Spichlerną, Wodną lub Karmelicką, wzniesiona została w północnej części miasta, na lewym brzegu rzeki. Zadaniem budowli była ochrona mostu przez Brdę oraz dróg wylotowych z miasta prowadzących w kierunku Gdańska, Koronowa i Świecia. Brama Gdańska nie jest zbyt dobrze przedstawiona na ikonografii (np. rysunku Erika Dahlberga z 1657 r.), natomiast widnieje na planach kartograficznych z XVIII-XIX w. jako dwie czworoboczne budowle zlokalizowane naprzeciw kościoła Klarysek. Brama położona była u zbiegu dzisiejszych ulic: Mostowej i Marszałka Focha. Na podstawie dostępnych obecnie źródeł można wnioskować, że była to brama o przejeździe umieszczonym miedzy dwoma półokrągłymi wieżami. Pierwsza wzmianka pisana o Bramie Gdańskiej pochodzi z 1584 r., aczkolwiek można przypuszczać, że wzniesiono ją o wiele wcześniej – w formie drewnianej prawdopodobnie w II połowie XIV wieku, a murowanej – wiek później. Mogła się znajdować zarówno na prawym, jak i lewym brzegu Brdy. Zniszczona wskutek pożaru w 1547 r. została w II połowie XVI wieku odbudowana w miejscu, które dokumentują późniejsze plany kartograficzne. Następnie remontowano ją w 1634 r. i po potopie szwedzkim. Brama Gdańska stanowiła północny węzeł obronny Bydgoszczy wraz z murami otaczającymi kompleks klasztoru karmelitów oraz spichrzy miejskich. 30 października 1657 r. Bramą Gdańską odbył się uroczysty wjazd do Bydgoszczy orszaków: króla Jana Kazimierza z małżonką Ludwiką Marią Gonzagą oraz elektora brandenburskiego i księcia Prus Książęcych Wilhelma Hohenzzolerna wraz z małżonką Ludwiką Henryką. Monarchowie spotkali się aby ostatecznie uzgodnić traktaty welawsko-bydgoskie. Podczas Powstania Kościuszkowskiego 2 października 1794 r. w pobliżu Bramy Gdańskiej rozgrywały się zacięte walki polsko-pruskie. Artyleria wojska polskiego dowodzonego przez generała Henryka Dąbrowskiego śmiertelnie raniła dowódcę wojsk pruskich płk. Johanna Szekelego . Po zajęciu miasta przez Prusy budowla niepotrzebna już ze względów militarnych pełniła jeszcze jakiś czas rolę rogatki miejskiej, przy której pobierano podatek wjazdowy. Ostateczna rozbiórka bramy nastąpiła w 1817 r. podobnie jak wielu innych fragmentów murów miejskich w Bydgoszczy. rama Gdańska miała dość rzadko spotykany kształt na terenach Polski, gdyż przejazd umieszczono między dwoma półokrągłymi wieżami. Na starych planach kartograficznych wieże mają półokrągły rzut oraz wymiary 6 x 5 m. Szerokość przejazdu wynosiła 5 m. Ze źródeł pisanych wynika, że przejazd był brukowany, a brama wyposażona była w dwuskrzydłowe wrota z zamkiem. Nie jest znana wysokość wież, ale drogą analogii do podobnych budowli można założyć, że miały one dwie kondygnacje oraz poddasze. Od strony zachodniej brama łączyła się z murem otaczającym zwarty kompleks klasztoru karmelitów, natomiast od wschodu przylegał kompleks spichrzy miejskich broniony przez mur i palisadę. Relikty fundamentów Bramy Gdańskiej odkryto podczas nadzoru archeologicznego w 2009 r. prowadzonego podczas przebudowy ul. Focha w Bydgoszczy.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
czcibor
Hetman wielki koronny


Dołączył: 09 Lut 2010
Posty: 1234
Skąd: Poznań

PostWysłany: Czw Lut 02, 2017 8:41 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Cytat:
Pod Blankami 63 w Bydgoszczy wyszedł mur obronny
Jest fajka z XVIII wieku, butelki i kafle - archeolodzy odsłaniają kolejny fragment dawnej Bydgoszczy w średniowiecznej fosie.

Tym razem okazją, by zerknąć „pod skórę” Bydgoszczy, jest inwestycja Komunalnego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej, budowa pompowni w skarpie ul. Wały Jagiellońskie na wysokości skrzyżowania Długiej i Pod Blankami. Mur znajduje się tuż pod chodnikiem Już na etapie przygotowań do budowy, na wjeździe na jej teren, odsłonięty został 5-metrowy odcinek korony murów miejskich na wysokości zabudowań przy ulicy Pod Blankami 63. - To późnośredniowieczny mur obronny niedaleko Bramy Kujawskiej. Zalega w tym miejscu zaledwie na głębokości około 30 centymetrów poniżej chodnika - opowiada dr Wojciech Siwiak z Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej. - Od wschodu odsłonięty odcinek muru dochodzi bezpośrednio do odkrytej na przełomie 2000 i 2001 roku baszty pierwszej obronnej, która była częścią muru. >> Najświeższe informacje z regionu, zdjęcia, wideo tylko na www.pomorska.pl << Mury powstały na przełomie XV i XVI wieku. Mniej więcej w tym samym czasie powstała fosa. Mury miały chronić miasto od południa. - Niestety, pierwszemu poważnemu zadaniu, by odeprzeć atak Szwedów, nie sprostały. W XVII wieku takiego typu mury były już niejako przeżytkiem. Aby chronić miasto od ognia ówczesnej artylerii, co wiemy ze źródeł pisanych, obsypano je ziemią. To jednak i tak nie pomogło. Miasto wraz z zamkiem zostały zdobyte w 1655 roku. Wał, gdzie była średniowieczna fosa I to dopiero początek wykopalisk. - Dalsze prace prowadzimy na terenie, który nie był ruszany od lat 60., kiedy to powstał nasyp - wyjaśnia archeolog. - W średniowieczu znajdowała się tutaj fosa. Niestety, do średniowiecznych warstw archeolodzy prawdopodobnie się nie dokopią. - Kopiemy w nasypie, który powstał pod budowę Wałów Jagiellońskich. I to właśnie w tej skarpie ma być „ukryta” pompownia. Wejdziemy przypuszczanie nie dalej niż dwa metry poniżej współczesnego poziomu trawnika. Spodziewamy się jedynie znaleźć pozostałości z XVIII wieku, z czasów zakopywania fosy i tych, kiedy teren ten był wykorzystywany jako ogrody. No i późniejszych, kiedy były tu dziedzińce zabudowań stojących do końca lat 60-tych - dowiadujemy się od dr. Wojciech Siwiaka. - Jutro, kiedy pojawi się tutaj geolog, będziemy wiedzieli, jak głęboko trzeba będzie kopać pod inwestycję KPEC. Jest już fajka i kafle Na pierwsze znaleziska długo nie trzeba było czekać. - Wykopaliśmy fajkę ceramiczną z XVIII wieku, jednorodną. Jeszcze nie wiem, czy pruska, czy holenderska. Mamy też trochę fragmentów butelek i kafli ceramicznych - wymienia Siwiak. - Wykopaliśmy też podkowę .


Czytaj więcej: http://www.pomorska.pl/wiadomosci/bydgoszcz/a/pod-blankami-63-w-bydgoszczy-wyszedl-mur-obronny,11748653/

Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Wto Wrz 22, 2020 1:51 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

a wot i taką ciekawostkę znalazłem w Bydgoszczy w podwórku ulicy Pod Blankami



Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Kujawsko-Pomorskie -> Mury miejskie Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum