Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Elbląg

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Warmińsko-Mazurskie -> Mury miejskie
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Czw Sty 31, 2008 10:24 am    Temat postu: Elbląg Odpowiedz z cytatem

W latach osiemdziesiątych trzynastego wieku rozpoczęto prace mające na celu zastąpienie dotychczasowych umocnień drewniano-ziemnych murem ceglano-kamiennym. Pożar, który wybuchł w mieście w roku 1288, przerwał budowę fortyfikacji. Prace ponownie podjęto w latach dziewięćdziesiątych trzynastego wieku i wtedy, też jak się zdaje rozpoczęto budowę bramy Targowej, Kowalskiej i Zamkowej oraz budowę muru ceglanego od strony północnej, wschodniej i zachodniej.
Najintensywniejsze prace fortyfikacyjne trwały na początku czternastego wieku. W tym też okresie tj. w roku 1319 zakończono budowę Bramy Targowej, w roku 1322 przebudowano Bramę zamkową. Przebudowa zachodniej części murów rozpoczęła się najpóźniej bo dopiero w latach 1336-1341. Jeszcze do 1335 roku tej strony miasta broniła drewniana palisada. W roku 1374 został poprawiony mur pomiędzy bramą Mostową i Św. Ducha, a następne dwa lata przyniosły rozbudowę bramy Rybackiej i Bednarskiej. Jeśli chodzi o stronę południową to Krzyżacy zabronili budowy fortyfikacji miejskich na tym odcinku. Południowa część, jak stanowił przywilej lokacyjny, została wyłączona z systemu fortyfikacji i oddana pod ochronę zamku krzyżackiego. Mury miejskie miały długość 1700 metrów i wysokość około 8 metrów, oraz otoczone fosą. W ten system wchodziło również 10 wież i baszt oraz 9 bram. Elbląskie baszty postawione były przeważnie na przedłużeniu ulic, miały szerokość od 10 do 12 metrów i wysokość od 22 do 28 metrów. W większości miały kształt czworokąta, tylko Nowa Wieża wybudowana została na planie cylindrycznym. Nie posiadały dachowego zwieńczenia i były przeważnie otwarte od strony miasta. Południowej strony broniła najsłabiej umocniona Brama Zamkowa. W południowo-wschodnim narożniku murów wybudowano Wieżę Gromana (Grohmana), kolejna była Nowa Wieża (znana tej jako Łukowa lub Łucznicza). Za nią w stronę północną znajdowała się mała półbaszta, a następnie Baszta Karcer nazywana też Ciemnicą lub Złodziejską. Za Karcerem wybudowano kolejną małą półbasztę. Dalej znajdowała się Brama Kowalska, postawiona w centrum wschodniego muru, wzmocniona przez wybudowanie w 1345 roku przedbramia tzw. Hameida. Dalej na północ od Bramy Kowalskiej znajdowała się baszta Mieszczańska, Garbary (lub Garbarska) i stanowiąca północno-wschodni narożnik murów baszta Ketzerhagen, znana też pod nazwą Baszta Kacerzy. Od północnej strony na straży miasta stała Brama Targowa przed którą prawdopodobnie znajdowało się także przedbramie. Między nią a rzeką Elbląg stały dwie wiże: u wylotu ulicy Konwent Strzelecka (zwana także Małą Mnisią) oraz Mnisia (zwana również Dużą lub Wielką Mnisią). Od strony rzeki przez wzgląd na duży ruch odbywający się między nadbrzeżem a miastem wybudowano pięć bram. Licząc od południa były to bramy: Św. Ducha (zwana później Jęczmienną), Mostowa (prowadząca na Wysoki Most zwany też Mostem Kogi), Rybacka (prowadząca na Rybi lub Rybny Pomost), Bednarska (nazywana też Żurawią), Tobiasza (lub Brama Wagi) i dalej niedaleko klasztoru dominikanów najmniejsza Furta Mnisia. Brama Kowalska i Targowa były najważniejszymi elementami w całym systemie obronnym ówczesnego Elbląga. Miały wtedy już około 26 metrów wysokości i były wyposażone w opuszczane kraty bramne z dębowego drewna. Między bramami po zewnętrznej stronie murów znajdował się parcham sięgający fosy miejskiej. Po roku 1410 nastąpił nowy etap rozbudowy Elbląskich fortyfikacji. W czasie Wielkiej Wojny polsko-krzyżackiej w latach 1409-1411 mury miejskie znajdowały się w bardzo złym stanie. W roku 1417 elblążanie bronili się przed Zakonem z oddania miasta bez walki Władysławowi Jagielle po klęsce grunwaldzkiej. Tłumaczyli, że fosa między Starym Miastem i Nowym Miastem była zasypana całkowicie śmieciami i mierzwą, a mur między Bramą Targową i rzeką w 1409 roku zawalił się. Klęska Zakonu pod Grunwaldem i obawa przed najazdami wojsk polskich i litewskich spowodowała, że Krzyżacy ponownie zainteresowali się wzmocnieniem Elbląskich fortyfikacji. W latach 1410-1437 wybudowano drugi pas murów od wschodu i północy o długości 1000 metrów z dwiema bramami Kowalską i Targową, 9 cylindrycznymi wieżami i fosą zewnętrzną zasilaną z nieistniejącego obecnie strumienia Hundebecke. Rozbudowano także przedbramie przed Bramą Targową. Po ukończeniu budowy w skład zewnętrznego muru, wyliczając od północnego rogu, weszła Wieża na Ostrym Kącie, mała okrągła baszta, Brama Trzech Wykuszy (czyli Zewnętrzna Brama Targowa), mała okrągła baszta, Wichhus (narożna wieża obronna ze zbrojownią), dwie małe okrągłe baszty, Zewnętrzna Brama Kowalska z międzybramiem uzbrojonym w małą basztę, baszta okrągła, baszta półokrągła (była otwarta od strony miasta), baszta okrągła naprzeciwko Wieży Gromana oraz Zewnętrzna Brama Zamkowa. Wraz z rozbudową elbląskich fortyfikacji w 1417 roku został stworzony nowy system obrony miasta. Polegał on na podzieleniu miasta na cztery kwartały. Na czele każdego z nich było dwóch starszych z Rady miejskiej i czterech starszych wybranych spośród mieszczan, mieszkających w danym kwartale. Wraz z mieszkańcami do działań obronnych wyznaczono elbląskie cechy. Kwartałom oddano odpowiednie odcinki murów do obrony jak i konserwacji. Pierwszy kwartał obejmował wschodni odcinek murów od Wieży Gromana do Baszty Karcer, jak i basztę Gromana, Nową i Karcer oraz zewnętrzny mur do Bramy Kowalskiej. Tutaj został przydzielony cech złotników i rzeźników. Drugi kwartał to mury i baszty od Baszty Karcer do Wieży Mieszczańskiej, podlegał obronie dwóm cechom piekarzy, cechowi krawców i szewców. Jako trzeci kwartał wyznaczono mury między Wieżą Mieszczańską i Ketzerhagen oraz wał zewnętrzny do Bramy Targowej. Odpowiedzialny za ten odcinek był cech kuśnierzy, kowali, woreczkarzy i paskarzy. Czwarty kwartał wyznaczały mury na północnym odcinku wraz z Bramą Targową i basztami Strzelecką i Mnisią oraz wał zewnętrzny od Bramy Targowej do rzeki. Do jego obrony przydzielono cech kramarzy i przekupniów. Zachodni odcinek murów podlegał wspólnej obronie pierwszego, drugiego i trzeciego kwartału.
Od drugiej połowy XV wieku aż do wojny pruskiej w latach 1519-1521 nie prowadzono jakiś bardziej widocznych zmian we fortyfikacjach miejskich. Od połowy XV wieku Elbląg został wzmocniony drugą zewnętrzną linią umocnień opisywaną już w tym tekście. Na przełomie XV i XVI wieku przed Bramą Targową, nad pierwszą fosą zostaje wybudowany kamienny most wzmocniony przedpiersiami i prowadzący do bramy umocnionej dwiema półokrągłymi wieżyczkami i strzegącej mostu zwodzonego nad fosą zewnętrzną. Przed wejściem na ten most znajdowała się drewniana wartownia. W 1513 roku fortyfikacje miejskie zostały ulepszone i wzmocnione dodatkowo bastejami i blokhauzami wybudowanymi pod nadzorem sprowadzonego z Gdańska cieśli miejskiego Michała Enckingera. Na temat tych budowli nie istnieją jakieś szczegółowe informacjie. Okres wojny pruskiej przyniósł ze sobą kolejne prace przy elbląskich umocnieniach. Północną stronę wzmocniono palisadą wybudowaną przed fosą zewnętrzną i wyposażono ją w dwie bramy prowadzące do Łasztowni oraz cegielni. W podobny sposób umocniono zachodnią stronę miasta. Odparcie w 1521 roku ataku krzyżackiego oraz obawa ataku na Prusy w połowie XVI wieku ze strony Rzeszy, Moskwy oraz Szwecji spowodowało, że w 1549 roku król Polski Zygmunt August zwolnił miasto Elbląg z zapłacenia 400 guldenów węgierskich podatku. Pieniądze te przeznaczono na dalsze prace fortyfikacyjne. Jednak dopiero po wizycie króla w mieście w 1552 roku, prace przy umocnieniach nabrały szybszego tempa. W 1553 roku poszerzono i po raz kolejny obmurowano wał od Zewnętrznej Bramy Targowej do rzeki oraz poszerzono zewnętrzną, północną fosę. Prawdopodobnie w związku z tymi pracami w 1554 roku rozebrano ostatecznie ruiny zamku krzyżackiego, co spowodowane było potrzebą wybudowania w tej okolicy półbastionu południowego. Taka sama budowa została postawiona na północy miasta w okolicy Wieży Mnisiej. Południowo-wschodnią część wzmocniono bastionem w formie półokręgu. Podyktowane było to bliskością na wschodzie terenów staromiejskich graniczących z Nowym Miastem oraz przedmieściem wokół Grobli Młyńskiej. Na zachód od dawnych terenów na których stał zamek krzyżacki wybudowano Bastion Szopy Wapiennej.
Po roku 1558 modernizacji poddaje się fosę południową. W 1563 roku wydano polecenie do wyburzenia nowomiejskiej Bramy Zamkowej oraz ośmiu pobliskich domów, co przynosi poszerzenie placu pod budowę.
Prace przy fortyfikowaniu powodowały spory z mieszkańcami Nowego Miasta, którzy nie chcieli współpracować przy tych pracach, co sprawia wydanie rozkazu przez króla w 1568 roku bezzwłocznego umocnienia miasta. Mała przestań po wschodniej stronie Starego Miasta powoduje w 1567 roku wyburzenie zachodniej zabudowy Nowego Miasta na osi Bramy Św. Jakuba. W 1572 roku zburzeniu ulegają domy stojącę zbyt blisko wałów staromiejskich. Większą część umocnień projektował i budował Henryk Holtzapfel sprowadzony do Elbląga z Gdańska i który w 1558 roku brał udział przy budowie wałów północno-zachoniego narożnika Starego Miasta. Od około 1570 do 1580 roku nad pracami fortyfikacyjnymi czuwał Hans Schneider von Lindau, kolejnym budowniczym elbląskich fortyfikacji został w latach 1585-1618 Holender Michał Janosz Phingster, a następnie Tymoteusz Jost, który rozpoczął swą karierę w roku 1596 jako miejski pachołek budowlany żeby w 1598 roku objąć stanowisko generalnego inspektora budów miejskich i w końcu otrzymać stanowisko budowniczego elbląskiego. Na tym stanowisku Tymoteusz Jost pracowła do swojej śmierci tj. do roku 1624. W latach dziewięćdziesiątych XVI wieku poproszono o konsultacje między innymi Antoniego van Obberghena, który przebywał kilkakrotnie w Elblągu a także jego najbliższego współpracownika Piotra Jaske. Wykonanie tych wszystkich prac opisanych powyżej zakończyło pierwszy etap budowy nowożytnych fortyfikacji elbląskich. Tak, więc koniec XVI wieku i początek XVII wieku przyniósł ze sobą między innymi przebudowę Bramy Kowalskiej oraz wybudowanie przed nią w latach 1600-1607 szerokiego bastionu. W okresie tym także wzmocniono zewnętrzną linię obrony pomiędzy zewnętrzną Bramą Zamkową a zewnętrzną Bramą Targową, poprzez podwyższenie i poszerzenie wału, co przyniosło wyburzenie wschodniej części parchamu między Wieżą Grohmana i wewnętrzną Bramą Kowalską oraz wyburzenie muru niskiego wraz z umocnieniami od narożnika południowo-wschodniego do zewnętrznej Bramy Kowalskiej. Nasypanie nowego wału spowodowało częściowo zasypanie zewnętrznych bram.
Około 1601 roku rozpoczęto budowę nowej wewnętrznej Bramy Kowalskiej, którą wbudowano głęboko w wał, mieszczącej podwalnię. Jako główna bram elbląska otrzymała reprezentacyjną formę. Została postawiona przy prawym barku bastionu, naprzeciwko przeprawy prowadzącej przez most zwodzony, w osłonie flankującego barku ucha.
Prace przy wschodnim odcinku sprawiły, że koniecznością stało się rozebranie kościoła Św. Jakuba, zlikwidowanie otaczającego go cmentarza, wyburzenie części domów przy ulicy Stromesschegasse, wyburzenie zachodniej części ulicy Chmurnej i Psi Potok oraz przeniesienie ogrodu miejskiego. W 1605 rozebrano zewnętrzną Bramę Targową i odbudowano ja we wcześniejszej, średniowiecznej formie. W tym samym czasie rozpoczęto budowę w południowo-wschodnim narożniku wału, murowanego, rozwartokątnego, z centralnie umieszczoną, sklepioną podwalnią (działobitnią), z bocznymi kazamatami bastionu. Prace przy nim ukończono w 1620 roku. Po wykonaniu prac fortyfikacyjnych Starego Miasta podjęto starania mające umocnić Wyspę Spichrzów, Nowe Miasto oraz przedmieścia. Nowe Miasto Elbląg otrzymało przywilej lokacyjny w 1347 roku i to właśnie w tym przywileju pojawia się pierwsza informacja na temat fortyfikacji tej strony. Zapisek mówi o obwarowaniu fosą oraz wieżami obronnymi Nowego Miasta. Z XV wieku pochodzi informacja o palisadzie otaczającej gminę nowomiejską. Nowe Miasto nigdy nie doczekało się fortyfikacji z ceglanego muru. Do miasta prowadziły cztery bramy: Zamkowa, Św. Jakuba, Pasłęcka oraz Malborska (zwana także Polską). W środku północnych wałów wybudowano basztę nazywaną Miejską. Brama Zamkowa prawdopodobnie powstała w XIV wieku i prowadziła do zamku krzyżackiego. Brama Św. Jakuba łączyła Nowe Miasto Elbląg z przedmieściami Starego Miasta Elbląga. Zlokalizowano ją w pobliżu fosy staromiejskiej, a pierwsza wzmianko o niej pochodzi z 1340 roku. Została zburzona w czasie budowy drugiego pasa umocnień w 1414 roku. Piętnaście lat później tj. w 1425 roku pojawia się pierwsza informacja o nowej Bramie Św. Jakuba wybudowanej bardziej na wschód, na wysokości ulicy Strumschengasse. Brama Pasłęcka prowadziła z miasta w kierunku wschodnim a pierwsza wzmianka o niej datowana jest na lata pięćdziesiąte XIV wieku. Brama Polska, o której pierwsza informacja pochodzi z lat pięćdziesiątych, prowadziła w kierunku południowym. W 1433 roku nazywana już była Bramą Malborską. W 1612 roku prawdopodobnie wybudowano nowe obwałowania wokół przedmieść położonych w pobliżu Grobli Św. Jerzego, Młyńskiej i Złodziejskiej, natomiast w 1617 roku wokół Nowego Miasta oraz jego przemieść. W czasie tym wykopano fosę (rów) prowadzącą od rzeki Elbląg przez Rossgarten do Grobli Malborskiej, która wspólnie z Kumielą zabezpieczyła miasto. Lata 1612-1617 to także czas, w którym wykonano przykopy o narysie kleszczowym otaczają Nowe Miasto, jego przedmieścia oraz tereny przedmiejskie Starego Miasta. Na początku XVII wieku wykopano fosę wokół Wyspy Spichrzów i ogrody miejskie przy Grubenhagen. Niski wał tworzył długie odcinki kurtyny, przerywane nieco wysuniętymi przedpole występami o narysie bastionowym. W 1603 roku wbudowano w ten wał trzy bramy lub furty prowadzące na plac drzewny, w kierunku Kazimierzowi i przeprawy promowej. Wszystkie, różnorodne prace ulepszające wał i pogłębiające fosę prowadzono do 1626 roku. W tym też czasie zaczęto wprowadzać elementy obrony zewnętrznej poprzez budowę redut i okopów mających na celu ochronę głównych przepraw oraz Żuławy Elbląskiej. W 1613 roku powstała reduta w pobliżu Ząbrowy, w Mojkowie koło Jegłownika, nad Fiszewką na północny wschód od Gronowa oraz nad Czarną Groblą koło Klimontowa. Mimo wszystkich starań stan fortyfikacji nie był wystarczająco dobry. Doprowadziło to w lipcu 1626 roku do natychmiastowej kapitulacji Elbląga wojskom szwedzkim. Miasto stało się główną kwaterą Gustawa Adolfa oraz jego sztabu wojskowo-cywilnego i najważniejszym punktem strategicznym. Najeźdźcy zdawali sobie sprawę z niedostatecznego umocnienia Elbląga. Tak, więc król Szwecji wydał polecenie inżynierowi Henrykowi Thome (Thomassohn), aby zajął się obwarowaniem miasta. Plan, który powstał składał się z dwóch części. Pierwsza zakładała umocnienie Nowego Miasta i przedmieść a przede wszystkim zaniedbanych obronnie obszarów wokół Grobli Młyńskiej i części Tamy Malborskiej oraz Przedzamcza, czyli część dzielnicy na południe od miasta. Druga część dotyczyła Starego Miasta i zakładała umocnienie go ośmioma bastionami, po lewej stronie rzeki miano wybudować dwa półbastionu chroniące młyny oraz postawienie trzech półbastionów chroniących Wyspę Spichrzów. W cały ten system miano wbudować cztery bramy na prawym brzegu rzeki oraz dwie bramy na lewym jej brzegu. We wrześniu 1626 roku Gustaw Adolf zatwierdził plan fortyfikacyjny Elbląga i natychmiast przystąpiono do realizacji zaplanowanych umocnień. Koszty scedowano na mieszkańców, których też zatrudniono przy pracach budowlanych. Miasto otrzymało podwójny system umocnień. Na wstępie wałami ziemnymi otoczono wszystkie przedmieścia a później w nowoczesny sposób obwarowano Stare i Nowe Miasto. Pierwszy pierścień rozpoczynał się na północy od rzeki Elbląg, w kształcie półkola skręcał na wschód i dochodził do umocnień nowomiejskich w pobliżu Młyńskiego Bastionu. Kolejny odcinek wysunięty był bardziej na północny wschód i chronił kościół Bożego Ciała, cegielnię, Wzgórze Szubienic wraz z budynkiem sądowym i prowadził w dość prostej linii w kierunku wschodnim aż do rzeczki Nowej Kumieli.
Od Wzgórza Szubienic w kierunku południowym prowadził kolejny odcinek wału, chroniąc w ten sposób przedmieścia położone na północny wschód od Elbląga. Dochodził do Nowej Kumieli i od prawego jej brzegu dołączał do umocnień wokół kościoła Św. Anny, od których dalej ciągnął się na południe dotykając Starej Kumieli. Teren pomiędzy drogami do Pasłęka i Malborka chroniony był przez Starą Kumielę, a od której prowadziły kolejne umocnienia ziemne i kończące się przy rzece Elbląg broniące Rozgarty i osiedle rybackie. Po lewej stronie rzeki umocnieniom nadano kształt prostokąta, którego krótsze boki na południu i północy przylegały do samej rzeki. Tym sposobem Wyspę Spichrzów oraz przedmieścia nazywane Grubenhagen otoczono zewnętrznym wałem i transzeją. Od zewnątrz rów wyposażono w półokrągłe występy.
Średniowieczne mury miejskie uległy przebudowie. Wbudowano w nie jedenaście bastionów i cztery półbastiony rozmieszczone równomiernie wokół Starego i Nowego Miasta. Pomiędzy bastionami znajdowały się stare mury, za którymi został usypany wał ziemny. Zaś tam gdzie muru nie było wybudowano nowy o wysokości 2-3 metrów. Zewnętrzne boki kurtyn były murowane. Bastiony zbudowano wyższe od kurtyn i wysunięto je nieco do przodu, aby umożliwić obronę muru ogniem flankowym. Miasto wyliczając od północy bronione było przez Bastion Kurkowy (półbastionu północno-wschodni nad rzeką), Bastion Bramy Targowej, Bastion Ogarny, Bastion Młyński, Bastion Przy Kumieli, Bastion Nowomiejski, Bastion Ogrodowy, Bastion Malborski, Bastion Przedzamcza (rejon ulicy panieńskiej i Bocianiej), Bastion Przy Wapiennikach (półbastionu południowo-wschodni nad rzeką). Natomiast Wyspę Spichrzów bronił Bastion Przy Wielkim Ostrym Kącie (półbastionu północno-zachodni nad rzeką), Bastion Przy Ostrowiu, Bastion Bramy Środkowej, Bastion Przy Grubenhagen oraz Bastion Przy Promie (wybudowany w 1643 roku). Zachowano także dwa bastiony nad fosą wewnętrzną. Był to Bastion Kowalski oraz Bastion Dworu Miejskiego. Ważne punkty strategiczne otrzymały raweliny, czyli wyspy trójkątne, na których umieszczono ciężką artylerię do obrony obiektu lub danego odcinka. Tak powstał rawelin przed Bramą Holenderską (przed rokiem 1635), przed Bramą Targową (w 1646 roku), przed Bramą Malborską i przed zewnętrzną Bramą Zamkową. Po stronie wschodniej miasto posiadało w XVII wieku cztery bramy zewnętrzne: Targową, Młyńską, Pasłęcką oraz Malborską, która istniała do 1626 roku i prowadziła na południe oraz na Prom Nowomiejski. Na Wyspie Spichrzów istniały dwie bramy: Środkowa i Promowa (powstała w 1627 roku). Zaś w roku 1643 powstała tu nowa brama z pobliskim półbastionem i nazywana też Bramą Smolną, a od 1773 roku Bramą Berlińską. Prace fortyfikacyjne rozpoczęte w 1626 roku rozpoczęto prawdopodobnie od strony północnej. W 1633 roku cztery północne bastiony prawobrzeżne były już skończone. W listopadzie 1626 roku wybudowano osiem nowych odwachów w pobliżu starych umocnień. W 1627 roku rozpoczęto budowe czterech małych redut: Kurkowej, Młyńskiej, Św. Anny i Reduty Ostrowu. W 1628 roku istniała już reduta na Górze Szubienicznej i chroniła drogę do Królewca. Rok później tj. w 1629 roku istniała już także reduta na Świńskiej Górze. Wybudowano także Szaniec Wysokiej Blanki zwany również Gwiaździstym. Położony był w okolicy obecnej ulicy Nowowiejskiej po wschodniej stronie 12-go Lutego. Reduta Młyńska stała w miejscu młynów, które do tej pory istnieją przy obecnej ulicy Traugutta, Reduta Św. Anny zajmowała miejsce w na górze w Parku Traugutta, w miejscu gdzie od XVI wieku stał kościół Św. Anny. Reduta Ostrowu stała na nieistniejącej dziś wyspie na rzece Elbląg, Reduta Kurkowa i Gwiaździsty Szaniec zlokalizowany był na północ od dzisiejszej ulicy Gwiezdnej.
Prace fortyfikacyjne ukończono dopiero podczas kolejnej wojny polsko-szwedzkiej w latach 1655-1660. Wtedy też pogłębiono i poszerzono część fos od strony południowej i wybudowano raweliny przed Bramą Krowią (1657), przed Bramą Młyńską (1658), pomiędzy Bastionem Kurkowym i Targowym (1658). Umocnienia te były remontowane i modernizowane jeszcze w latach: 1679, 1683-1684, 1700, 1710, 1734, 1758 i przetrwały prawie w niezmienionym stanie do I rozbioru Polski w 1722 roku.
Szwedzi w latach 1626-1629 rozpoczęli także budowę szańców na Żuławach Elbląskich. Między innymi pod Starym Dolnym w 1627 roku, w okolicy Szaleńca w 1629 roku oraz w tym samym roku w okolicy wsi Klecie i w pobliżu Mojkowa. 13 września 1772 roku wojska pruskie przystąpiły do oblężenia Elbląga i rozpoczęły ostrzał. Z powodu małej liczebności garnizonu polskiego, braku armat oraz złego stanu fortyfikacji komendant garnizonu pułkownik Grammlich wycofał wojsko z miasta. Tym sposobem Elbląg dostał się pod pruski zabór. W 1773 roku elblążanie wystąpili do Kamery Wojen i Domen w Kwidzynie z prośbą o rozebranie fortyfikacji elbląskich. Na poparcie swojego wniosku przytoczyli następujące argumenty: natury ekonomicznej - utrzymanie mostów wiodących przez fosy obciąża budżet miasta, rozebranie murów, wież i bastionów dostarczy cegieł, ze sprzedaży których zasili się miejską kasę, koszty robót inżynieryjnych pokryje się ze sprzedaży cegieł a ziemia i gruz z rozbieranych umocnień posłuży do zasypania fos; natury urbanistycznej - stworzy się dzięki temu lepsze połączenie między Starym Miastem, Nowym Miastem i przedmieściami z reprezentacyjnym rynkiem targowym pomiędzy Starym Miastem i Nowym Miastem. Dodatkowo chęć zasypania fos argumentowano względami zdrowotnymi, twierdząc że ze zmienionych w bajora fosy wydobywa się niezdrowe powietrze. Po otrzymaniu zgody na likwidację fortyfikacji miejskich, przystąpiono do realizacji tego zamierzenia pod kierownictwem miejskiego budowniczego Gottfrieda Gotscha, ale nie stworzono żadnego konkretnego planu prowadzenia prac, które trwały jednocześnie w kilku miejscach chaotycznie i bardzo często nie do końca.
Fosy zasypywano jeszcze przez kolejne stulecia, jak również nie osiągnięto zamierzonych zysków ze sprzedaży cegieł.
Opracowano na podstawie:"Księga Elbląskia", wydanie elektroniczne oraz "Historia Elbląga" oraz strony:http://www.apa-elblag.prv.pl

Elbląg w 1626 roku na rysunku Meriana
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Czw Mar 20, 2008 2:31 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

plan miasta wg Puffendorfera z połowy XVII wieku

(źr:http://www.staremapy.com)

Brama Targowa
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
pieczarek
Dworny


Dołączył: 12 Lis 2008
Posty: 49

PostWysłany: Nie Maj 24, 2009 2:49 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Jeszcze raz widok miasta z 1626r. Wklejam zdjęcie widoku z moich zbiorów, bo mimo, że z mnóstwem żółtych plam, to można na nim zobaczyć sporo więcej szczegółów niż na wcześniej umieszczonym obrazku.

Miniaturka:


Wersja większa:
http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/81e4436cf86909e1.html

A dla chętnych mam wersję jeszcze większą, 3564x2612 punktów i 3 MB.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Pią Sty 04, 2013 8:59 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

W Elblągu archeolodzy odkryli fortyfikacje sprzed kilkuset lat

- Odsłonięte relikty architektury murowanej pochodzą z systemu obronnego Elbląga, prawdopodobnie są to pozostałości fortyfikacji bastionowych. Znajdują się poza ścisłym rejonem Starego i Nowego Miasta i należą do systemu umocnień bastionowych otaczających kompleks osadniczy Elbląga – mówi dr Grażyna Nawrolska, archeolog prowadząca nadzór nad pracami drogowymi.

Fortyfikacje zostały odsłonięte przy ul. Pocztowej, podczas rozbudowy drogi 503. - To cenne odkrycie, ponieważ na temat umocnień Starego Miasta, Nowego Miasta i otaczających je przedmieść mamy bardzo mało informacji pochodzących z badań archeologicznych – dodaje dr Grażyna Nawrolska. - Większość naszej wiedzy oparta jest na materiałach ikonograficznych i kartograficznych. Zarówno odkrycia na Starym Mieście dokonane w trakcie wieloletnich prac archeologicznych, jak i tych przypadkowych dokonanych w trakcie prac ziemnych i budowlanych są jednakowo ważne i istotne.

Jak zapowiadają archeolodzy, prace budowlane na razie zostaną wstrzymane, aż do czasu przyjazdu badacza architektury. Obecnie przygotowywana jest także dokumentacja naukowa – wszystko jest fotografowane oraz opisywane.

Prace drogowe związane są z realizacją projektu „Przebudowa ulic oraz drogowych obiektów inżynierskich stanowiących ciąg drogi wojewódzkiej nr 503 w obszarze miasta Elbląga – etap I od Placu Słowiańskiego do ul. Obrońców Pokoju”. Zakończenie realizacji przedsięwzięcia planowane jest w 2013 roku.

Inwestycja dofinansowana jest ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia Mazury 2007-2013.

Informacja za: Urząd Miasta Elbląg 27.07.2012
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Warmińsko-Mazurskie -> Mury miejskie Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum