Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Trzebiatów - wał obronny?

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Zachodniopomorskie -> Zagadkowe obiekty
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
RAMPER
Dworny


Dołączył: 23 Cze 2011
Posty: 37

PostWysłany: Nie Lip 10, 2011 8:28 pm    Temat postu: Trzebiatów - wał obronny? Odpowiedz z cytatem

Trzeba to określenie ofiary składanej przez Słowian z płodów rolnych i zwierząt. Nazwa ta po raz pierwszy występuje w kapitularzu paderborńskim z 785 r. (idolothia quod trebo dicitur). Uważa się, że Słowianie dla ofiar składanych mieli własne nazwy, takie jak třeba, wywodzące się od słowa třebiti, co znaczy ofiarować. Słowo třebište znaczy zaś ołtarz.
Nazwa miasta Trzebiatów, położonego nad rzeką Regą, 8 km od Morza Bałtyckiego, zdaje się wywodzić z tego właśnie określenia.

Odkrycia archeologiczne pozwalają w pewnym stopniu potwierdzić źródło takiej właśnie nazwy miejscowości.
W 1931 roku, około 100 metrów na północ od wału przebiegającego po linii wschód zachód od rzeki Regi, odkryto owalny obiekt (kopiec) o wymiarach 10x13 m, zorientowany w kierunku północnym. Ulokowany jest on na wzniesieniu, wynoszącym się ponad okolicę na jakieś 6 m. Od zachodu otoczony jest niecką bagienną i podmokłymi łąkami, gdzie znajdują się liczne źródła zasilające okolicę w wodę.Obiekt składał się z rowu o szerokości 1,5 m i głębokości 0,5 m, wypełnionym resztkami przepalonej gliny, węgla drzewnego i fragmentami ceramiki. W jego wnętrzu odkryto pozostałości dwóch palenisk, o szerokości około 1,2-1,3 m, przy czym jedno znajdowało się dokładnie wewnątrz owalu, kolejne 1m na północ od niego, na osi N-S. W południowej części, w pobliżu środkowego paleniska, odkryto pozostałości trzech słupów (średnica: 40-80 cm), tworzących trójkąt. Po stronie zewnętrznej rowu, od zachodu, tuż nad jego krawędzią znajdowały się dwa kolejne otwory po słupach (średnica: 30-40 cm). Po stronie wschodniej natomiast, w odległości 1,5-2,0 m od rowu znaleziono resztki kolejnych 4 słupów (występujących parami, dwa mniejsze i dwa większe).
20 m od obiektu zarejestrowano dwie jamy zawierające "około 2 kg ceramiki słowiańskiej". Wokół znajdywały się kolejne jamy i paleniska wyłożone brukiem kamiennym i przepaloną gliną. Natrafiono także na szkielet ludzki, złożony na głębokości 75 cm.W roku 1933, znaleziono drugi, podobny zespół w odległości około 65 m na S-W, od pierwszego. Posiadał on kształt bardziej kolisty o wymiarach 8x10 m, jednak na jego środku także natrafiono na ślady paleniska. Okalający rów był nieco węższy, jego wypełnienie zawierało natomiast resztki drewna, węgli, ceramikę i kości. Co ciekawe odkryto w nim również monetę rzymską z II w. n.e. (denar Antoniusa Piusa 138-161 n.e.).
Najbliższą analogią do takiej formy miejsca kultowego, są "świątynie" Peruna położone na wzniesieniu pod Nowogrodem, otoczone z trzech stron podmokłym terenem. Na samym wzniesieniu znajdował się kolisty rów o średnicy 7 m, a głębokości 1 m. Wewnątrz natrafiono na pozostałości palenisk, fragmenty ceramiki, 7 zębów konia. Na majdanie ponadto odkryto ślad po słupie, interpretowanym jako posąg Peruna. Ogólne datowanie to IX-X w., przy czym wzmianki źródłowe prawdopodobnie mówią o zniszczeniu tego właśnie miejsca w roku 989. Kolejne analogie ze Słowiańszczyzny Wschodniej, pochodzą z Wszczyża, a także z obszaru Czech (Stara Kourim).
Owalne rowy wypełnione są pozostałościami węgla drzewnego i fragmentami ceramiki, co pozwala przypuszczać, że pełniły one rytualną funkcję - symbolicznie odgradzały miejsce sacrum od profanum, prawdopodobnie także za pomocą płonącego w nich, oczyszczającego ognia. Wzmiankę o takim jego stosowaniu niesie przekaz z Moraw, gdzie podczas nowiu księżyca w lipcu wykopywano rów, w którym rozniecano "żywy ogień". Zagrzebywano kozła ofiarnego, a w między czasie przez rów przepędzano konia.
Odkryty materiał kostny i ceramiczny (datowany na IX-X w.) pozwala sądzić, że w Trzebiatowie, składano dary w postaci jadła i mięsa, być może zwierząt zabijanych na miejscu. Występujące w pobliżu skorupy naczyń, związane z odkrywanymi jamami, noszą ślady opalenia - są zatem prawdopodobnymi pozostałościami po rytualnych ucztach, jakie się tu odbywały. Materiał taki nie został jednak odkryty wewnątrz owalu, co wskazuje, że tu nie składano ofiar. Być może znajdowały się tam bliżej nieznane posągi-oblicza bóstw, czego pozostałościami są dołki posłupowe.
Słupy na zewnątrz obiektu I, po jego zachodniej stronie mogły stanowić natomiast swego rodzaju bramę. Lokowanie wejścia z tej właśnie strony może potwierdzić teoria, że także w świątyni w Arkonie, dojście było dostępne tylko od zachodu.

Miejsce kultu w Trzebiatowie prawdopodobnie nawiązuje do pierwszych słowiańskich miejsc świętych, lokowanych w świecie aekumeny, gdzie w oddaleniu od siedzib ludzkich oddawano cześć sacrum ujawniającego się np. w postaci zjawisk atmosferycznych.
Prawdopodobnie obiekty te służyły mieszkańcom osad (np. Wyszów - 0,7 km od omawianego stanowiska) znajdującym się wzdłuż Regi i grodu, ulokowanego w jej zakolu, na lewym brzegu. Należy ponadto zaznaczyć, że Trzebiatów stanowił centrum rejonu gospodarczego, który był dość gęsto zaludniony. W roku 1170 Trzebiatów jest określany mianem castrum.

Położenie miejsca kultu w stosunku do grodu i najbliższych osad, a zwłaszcza sama topografia terenu wskazuje, że nadawało się ono na uroczysko położone na trudno dostępnym wzniesieniu. Niezmiernie interesująco w tym kontekście przejawia się obecność wału z fosą (wspominany wał trzebiatowski) o długości około 3,5 km, który odcinał omawiane miejsce od Wyszowa. Wał ten biegnie od bagien, w kierunku wschodnim, aż do oddalonego o około 3 km pasa mokradeł i rzeki. Obiekt nie był jednak badany archeologiczne, więc nie sposób ustalić jego chronologii i rzeczywistego przeznaczenia.

Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Zachodniopomorskie -> Zagadkowe obiekty Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum