Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Straduny

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Warmińsko-Mazurskie -> Zamki
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Wto Paź 13, 2009 9:06 pm    Temat postu: Straduny Odpowiedz z cytatem

Zlokalizowano miejsce, w którym stał zamek w Stradunach na Mazurach

Miejsce, w którym w średniowieczu stał krzyżacki zamek, zlokalizował w Stradunach (warmińsko-mazurskie) doktorant historii z Olsztyna Robert Klimek. Lokalizacja była możliwa dzięki szkicom pruskiego porucznika z początków XIX w.
Straduny to dziś niewielka miejscowość leżąca między Ełkiem a Oleckiem. "Jednak w średniowieczu, w XV i XVI w., miejsce to pełniło taką rolę w regionie jak dziś Ełk czy Giżycko. Rezydowały tam miejscowe władze" - powiedział w rozmowie z PAP prof. Grzegorz Białuński z Ośrodka Badań Naukowych w Olsztynie. Podkreślił, że do tej pory historycy nie wiedzieli, gdzie stał ów zamek, a odkrycie Klimka ocenił jako "znaczące i ważne".

Współcześnie po zamku w Stradunach nie ma śladu, miejsce, w którym stał, jest zarośnięte krzakami, ale - jak zapewnił Klimek - "pozostały jeszcze relikty pozwalające zidentyfikować jego lokalizację".

"Bardzo czytelny pozostał układ fos, w których wciąż stoi płytka woda. Ich szerokość waha się od 3 do 5 metrów,. Zachodni odcinek fosy obecnie pełni rolę rowu melioracyjnego. W centralnej części dziedzińca zamkowego znajduje się dziś nieznaczne wyniesienie na ok. 0,5 m i znalazłem tam znaczne ilości miału ceglanego. Co więcej, w kretowiskach, które znajdowały się na tym obszarze stwierdziłem duże ilości fragmentów cegieł i nowożytnej ceramiki" - powiedział PAP Klimek.

W literaturze historycznej na temat zamku w Stradunach nie ma żadnej publikacji. Klimek przyznał, że lokalizację zamku udało mu się ustalić dzięki szkicom porucznika Johanna Guise, który w latach 1826-1828 dokonał inwentaryzacji średniowiecznych założeń obronnych na obszarze ziem pruskich. Według pruskiego porucznika, zamek w Stradunach miał znajdować się nad prawym brzegiem rzeki Ełk, naprzeciwko kościoła. W południowej części założenia obronnego, według Guise, znajdowała się brama wjazdowa, a budowla położona był na planie zbliżonym do kwadratu, o wymiarach ok. 32 x 33 m.

Z informacji, które Klimek odnalazł w niemieckich archiwach, wynika, że prawdopodobnie zamek w Stradunach istniał w 1513 r., kiedy w tej miejscowości urzędował burgrabia. Wówczas miejscowość ta była siedzibą komornictwa (odpowiednik dzisiejszego powiatu - PAP). Po upadku Zakonu krzyżackiego w 1525 r., na zamku urzędował starosta straduński. W 1560 r. powstało Olecko, które zaczęło powoli przejmować obowiązki stolicy starostwa. Od tego momentu zamek w Stradunach tracił na znaczeniu i zaczął podupadać. "Prawdopodobnie rozebrali go w początkach XIX w. mieszkańcy, a cegły ponownie posłużyły za budulec" - ocenił Klimek.

Klimek zapowiada, że w grudniu zaprezentuje publikację naukową na temat zamku w Stradunach i wygłosi wykład na temat swojego odkrycia.
(źr:PAP, 2009-10-10)
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Pon Paź 26, 2009 7:19 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

relikty fosy


centralna część zamku



zdjęcia autorstwa Roberta Klimka udostępnione na forum
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie Mar 14, 2010 12:44 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

W literaturze przedmiotu na temat zamku w Stradunach nie napisano żadnej publikacji. Posiadamy dane z których jednak niewiele wynika - brak jest jednoznacznych informacji, jak wyglądało założenia obronne i w którym miejscu było położone. Analizując poszczególne informacje, zawarte głównie w literaturze niemieckojęzycznej, dostrzec można pewne sprzeczności. Max Toeppen, powołujac się na Johanna Voigta wzmiankował, że w Stradunach znajduje się gród z czasów pogańskich. Nie znalazło to jednak potwierdzenia w moich weryfikacjach terenowych. Kolejna informacja pochodzi z katalogu stanowisk archeologicznych Prus Wschodnich opracowanego przez Emila Hollacka. Znajduje się tam wzmianka o Burgwall (grodzisko, obwałowane wzgórze) z okresu zakonnego, położonego na południe od miejscowości. Dwukrotnie stanowisko w Stradunach wymieniał w swoich opracowaniach Hans Crome. W starszej publikacji odnotował, że znajdowało się w południowej części wsi, nie posiadało nazwy własnej i pochodziło z okresu państwa krzyżackiego. W kolejnym artykule użył określenia Wehranlage (umocnienie obronne). Napisał, że jest położone 400 kroków na zachód od centrum miejscowości, w pobliżu Jeziora Haleckiego. Już po wstępnej analizie widać, że powyższa informacja nie jest do końca wiarygodna, ponieważ Jezioro Haleckie znajduje się na wschód od Stradun. W literaturze polskojęzycznej mamy wzmiankę o zameczku, którego ślady w XVIII w., na dwie stopy pod ziemią, znalazł rektor tutejszej szkoły, Rimarski. Nadmienić należy także brak uwzględnienia tego stanowiska na szczegółowej mapie archeologicznej “Heimatkarte des Kreises Lyck”, opracowanej w okresie międzywojennym. Wobec braku możliwości ustalenia dokładnej lokalizacji straduńskiego zamku, na podstawie danych zawartych w literaturze przedmiotu, skorzystałem z materiałów znajdujących się w zasobach archiwalnych Museum für Vor- und Frühgeschichte Archiv w Berlinie. Najcenniejszym źródłem okazały się dwie kartki ze szkicami wykonanymi przez Johanna Michaela Guise, podczas jego podróży z lat 1826-1828 po założeniach obronnych na obszarze ziem pruskich. Niestety jedna z nich jest słabo czytelna i nie wnosi zbyt wiele dla poznania zagadnienia. Całość rekompensuje jednak druga kartka ze szkicami, gdzie znajduje się widok na Straduny od strony północno-zachodniej oraz odręczny plan miejscowości z zaznaczonym założeniem zamkowym. Jak wynika z mapki interesujący nas obiekt znajdował się nad prawym brzegiem rzeki Ełk, naprzeciwko kościoła. Zamek miał kształt zbliżony na planie do kwadratu. Bezpośrednio na wschód od siedziby starostów, zaznaczony został kolejny obiekt, który przypuszczalnie był przedzamczem. Zaskoczeniem jest duża dokładność i staranność w szczegółach szkicu, co miałem możliwość stwierdzić podczas weryfikacji terenowej. J. Guise w sposób niezwykle szczegółowy zaznaczył układ dróg w centrum Stradun oraz wszystkie zabudowania, co czyni mapkę bardzo cennym materiałem. W karcie inwentaryzacyjnej szkiców ze Stradun, wobec założenia obronnego użyto sformułowania Burgwalls, co można tłumaczyć, jako grodzisko lub “wałowa góra”. Wydaje się, że raczej powinno być napisane Schlossberg (zamek) lub Schlösschen (zameczek). Powyższy zapis w następstwie skutkował błędnym określeniem tego obiektu w literaturze przedmiotu. Innym cennym archiwalnym dokumentem są notatki z października 1929 r., pochodzące z dziennika podróży C. Engla. Według jego zapisków w ogrodzie dóbr straduńskich znajduje się twierdza wodna (Wasserburg), praktycznie rozebrana. Z planu nakreślonego przez C. Engla wynika, że założenie zamkowe znajdowało się nad prawym brzegiem rzeki Ełk, zaś z pozostałych stron otoczała je fosa wypełniona wodą. Całość usadowiona była na planie zbliżonym do kwadratu o bokach 32 x 33 m. W centralnej części zamku zarejestrowany został nieznaczny wzgórek o średnicy 8 m, na którego szczycie miała się znajdować figurka ogrodowa. Słabą stroną szkicu i notatki jest brak opisu, w której części wsi znajduje się interesujący nas obiekt. Plan nie jest także zaopatrzony w informację o kierunkach geograficznych. Kolejnym ważnym dokumentem archiwalnym jest list wysłany w dniu 29 lipca 1930 r., do Prussia Musseum, przez nauczyciela Seroska, kierownika szkoły wiejskiej w Stradunach. Pan Seroska prosi w nim o przekazanie jakichkolwiek wiadomości o zameczku w Stradunach, a w szczególności na temat stopnia przeprowadzonych badań archeologicznych. Podnosi, że chce te informacje wykorzystać w kronice wsi, dla następnych pokoleń. Zwraca uwagę, że w Archiwum Państwowym nie znalazł na ten temat żadnych danych. Według przekazu zawartego w liście, zamek był niewielką twierdzą otoczoną ze wszystkich stron wodą. Jego pozostałości znajdowały się w ogrodzie dóbr straduńskich. W miejscu, gdzie dawniej stał mur okalający założenie zamkowe, można było znaleźć skorupy i cegły. Wewnątrz dawnych murów założono sad i ogród warzywny. Postawiono również altankę na narzędzia rolnicze. Fosy były w dużym stopniu zarośnięte. Najlepszy dostęp na teren zamku był w miejscu, gdzie dawniej znajdowała się brama wjazdowa. Na dziedzińcu Seroska odnotował niewielki pagórek, na którym umieszczona była figurka ogrodowa. W wyniku weryfikacji terenowej w dniu 6 września 2009 r. obszaru, na którym był położony zamek w Stradunach stwierdziłem, że pozostały jeszcze relikty pozwalające zidentyfikować jego miejsce. Co prawda nie ma już na powierzchni żadnych śladów fundamentów, ale bardzo czytelny pozostał układ fos, w których wciąż stoi płytka woda. Ich szerokość waha się w granicach od 3 do 5 m. Zachodni odcinek fosy obecnie pełni rolę rowu melioracyjnego. W południowej części założenia obronnego znajdowała się brama wjazdowa. Zamek położony był na planie zbliżonym do kwadratu, o wymiarach ok. 32 x 33 m, czyli podobnie jak w notatce C. Engla. W centralnej części dziedzińca zamkowego znajduje się nieznaczne wyniesienie na ok. 0,5 m o którym wspominał C. Engel i Seroska. Nie stwierdziłem na jego szczycie figurki ogrodowej, natomiast ziemia w tym miejscu posiada znaczne ilości miału ceglanego. Cały obszar, na którym znajdował się zamek jest mocno zarośnięty, co dodatkowo utrudnia jego obserwację. Weryfikacji poddałem również miejsce położone bezpośrednio na wschód, za fosą, gdzie J. Guise zaznaczył jakąś większą budowlę. Obecnie znajduje się tam niewielka łąka, gdzie nie ma żadnej formy wyniosłości terenu. W kretowiskach, które znajdowały się na tym obszarze stwierdziłem duże ilości fragmentów cegieł i nowożytnej ceramiki. Przypuszczalnie w okresie istnienia starostwa straduńskiego znajdowało się w tym miejscu przedzamcze. Na całej powierzchni założenia obronnego nie zauważyłem śladów spalenizny. Wydaje się, że zamek nie został zniszczony w wyniku działań wojennych, czy np. pożaru, który nawiedził Straduny w 1736 r. Prawdopodobnie rozebrali go mieszkańcy, a cegły ponownie posłużyły za budulec.

Obszar dawnego zamku w Stradunach należy niezwłocznie objąć opieką konserwatorską, aby uniemożliwić jego penetrację przez nielegalnie działające grupy eksploratorskie[1]. W najbliższej przyszłości wskazane jest także wykonanie badań archeologicznych, które pozwolą udzielić odpowiedzi na nurtujące nas pytanie, jak wyglądała siedziba straduńskich starostów.

Autorem powyższego tekstu jest Robert Klimek, który udostępnił poniższy materiał na forum, stanowi on fragment opracowania "Przyczynek do dziejów zamku w Stradunach" zamieszczonego w Masovia t.12, 2009
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Nie Maj 04, 2014 9:42 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

przedzamcze


miejsce po zamku


relikty fosy (widoczne tylko przez równo odznaczającą się roślinność)


lokalizacja
http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/default.aspx?crs=EPSG%3A2180&bbox=719217.3133223885,673914.6126538464,720893.8758223885,675111.4876538464&variant=RASTER
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
giekaa
Rycerz


Dołączył: 16 Lis 2007
Posty: 567

PostWysłany: Nie Gru 03, 2017 8:35 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Czerwiec' 2012

Ogólnie można powiedzieć, że nie warto tam jechać jak są liście. Miejsce po zamku, to ta linia drzew po prawej, na drugim brzegu rzeki



Zamek był w tych drzewach, po prawej



Podobno ślady fosy



Łąka - po lewej teren zamkowy i rzeka



Ślady fosy ?

Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Remigiusz
Dworny


Dołączył: 06 Cze 2023
Posty: 33
Skąd: Poznań

PostWysłany: Nie Lut 11, 2024 1:28 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Do poczytania o badaniach archeologicznych wykonanych w ubiegłym roku.

https://gazetaolsztynska.pl/elk/1015385,Czy-w-Stradunach-byl-dwor-krzyzacki.html
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Warmińsko-Mazurskie -> Zamki Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum