Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Stargard Szczeciński

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Zachodniopomorskie -> Mury miejskie
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Wto Paź 07, 2008 9:46 pm    Temat postu: Stargard Szczeciński Odpowiedz z cytatem

W drugiej połowie XIII wieku na mocy lokacji zarówno magdeburskiej (1243) jak i lubeckiej (1292) Istniejące dotychczas obwałowania ziemno-drewniane zastąpiono kamienno ceglanymi. Mury otaczały teren obecnego Starego Miasta. Ten etap budowy murów zakończono w 1298 roku. Najlepiej zachowanymi fragmentami murów z tego okresu znajdują się w okolicy bramy Pyrzyckiej. Zbudowane są one z kamieni polnych układanych warstwami i zwieńczonych cegłą. Ich wysokość sięga do 6 m. Od początku XV wieku do połowy XVI ze względy na zagrożenie ze strony Brandenburgii oraz wprowadzenia broni palnej stare mury wymagały modernizacji. Mury podwyższono nadbudowaniem z cegły, a niektóre odcinki całkowicie przebudowano. Łączna długość wynosiła 2260 m. W ciągu obwarowań wzniesiono 45 czatowni (trzypoziomowe dobudówki, wystające za ciąg murów), których parter stanowił arsenał, I piętro miejsce dla załogi, II piętro przeznaczone było do obserwacji i obstrzału. W tym samym czasie prowadzono dalszą rozbudowę bram. Dobudowano do nich przedbramia (w których skąd wchodziły: gardziel, grama środkowa i barbakan). Na zewnątrz muru dostęp do miasta uniemożliwiały głębokie fosy, wały palisadowe oraz Ina. W XVI wieku Stargard należał do najlepiej obwarowanych grodów w Księstwie Zachodniopomorskim. W XIX wieku mury straciły charakter obronny to też rozebrano ponad 50% obwałowań (pozostawiono kilka odcinków o łącznej długości 1040 m). Wały obniżono, zasypano fosy i utworzono na nich parki. W ciągu murów wzniesiono 9 baszt, służących do obrony i obserwacji przedpola, wysokość ich osiągała ponad 30 m.:
Morze Czerwone, Tkaczy, Jeńców, Białogłówka, Rzeźnicka, Przy Arsenale, Kowalska. Poza tym miasto posiadało 4 bramy: Świętojańską, Pyrzycką, Wałową i Młyńską która pełniła rolę przejścia wodnego oraz 4 furty: Zieloną, Rzeźnicką, Augustiańską i przy Arsenale.

miasto na rysunku Lubinscha z 1612 roku


plan miasta w 1692 roku


rozplanowanie baszt i bram na przedwojennym planie
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Sro Paź 08, 2008 9:08 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Brama Świętojańska zwana także Szczecińską jest to obecnie neogotycki tunel po zbudowanej ok. 1450r., w bliskim sąsiedztwie kościoła św. Jana, stąd jej nazwa. Kształtem zbliżona do bramy Pyrzyckiej, posiadała przedbramie, w skład którego wchodziły: most zwodzony, brama przednia tzw. Gardziel i brama wewnętrzna. Po 1720 roku umocnienia ziemno-wodne, znajdujące się przed bramą Świętojańską zostały częściowo zlikwidowane. Na ich miejscu powstał plac ćwiczeń wojskowych. Zmiany te wprowadził książę Moritz von Anhalt Dessau. Od 1721 nadbudowa bramy wykorzystywana była jako więzienie karne, a od 1820 mieścił się tam zakład dla psychicznie chorych. Ze względu na likwidację części obwarowań otaczających miasto, w 1842 bramę rozebrano, natomiast w miejscu, gdzie przebiegają wały ziemne, w końcu XIX wieku zbudowano ostrołukowy tunel istniejący do dzisiaj.

Brama Wałowa zbudowana w północno wschodniej części obwarowań miejskich, u wyjazdu do Maszewa. Jedna z czterech średniowiecznych bram miasta. Została zbudowana w 1439 roku, posiadała najbardziej rozbudowane przedbramie w Stargardzie. Nazwa pochodzi od wałów ziemnych usypanych przed zewnętrznymi murami miasta. W 1780 rozebrano przedbramie, a cegły przeznaczono na budowę młyna na Inie. Po zniszczeniach II wojny światowej została całkowicie odbudowana. Zrekonstruowano też część renesansową w górnej części budowli. Jest to jedyna w tym regionie brama miejska w stylu renesansowym z reliktami gotyku. Obecnie pomieszczenia nad ostrołukowym przejazdem, użytkowane są przez poradnię przeprowadzającą specjalistyczne badania kierowców. Podstawa bramy w formie nieregularnego prostokąta (10x11 m), a jej wysokość wynosi 19,4 m. Od strony zewnętrznej wsparta jest do wysokości I pietra skarpami. Posiada dach dwuspadowy z sygnaturką z wieku XVII. Zbudowana jest z cegły, blend, a jej szczyt jest otynkowany. Górna część została nadbudowana w XVI w., otrzymując na wysokości I piętra pas blend firanowych. Szczyty wieży zostały przyozdobione pilastrami, gzymsami, półkoliście zamkniętymi blendami, zakończonymi w uskokach półkolistych tympanonami z szyszkami. Przejazd jest ostrołukowy z pozostałością szczeliny po bronie.
brama na pocztówce z 1915 roku


Brama Młyńska , nazwy to: Wodna, Portowa, Herbowa, i Rzeczna. Jedna z czterech średniowiecznych bram miasta.
Należy do najbardziej charakterystycznych budowli Stargardu. Zbudowana została prawdopodobnie w pierwszej połowie XV w., należy do unikatowych zabytków tego typu w Europie, zarówno przez funkcję jaką pełniła w średniowieczu, ale także ze względu na wyjątkową architekturę. Jej rysunek zamieszczony był na dawnych pieczęciach i w starym herbie miasta, który był w użytku jeszcze w XX w. Nazwa Brama Młyńska pochodzi od młyna, który został wybudowany obok na Kanale Młyńskim w latach 1240-1268. Brama spełniała funkcje kontrolne oraz była uprawniona do pobierania myta za przewóz towarów na rzece. W okresie PRL znajdował się tu punkty informacyjny PTTK, zaś później miało tu swoją siedzibę Stargardzkie Stowarzyszenie Miłośników Sztuk Plastycznych Brama. Obecnie brama portowa jest siedzibą Stargardzkiego Bractwa Rycerskiego "GRYF" które przejęło ją w 2007r. w wyniku przeprowadzonego konkursu. Brama została wzniesiona na podstawie prostokąta (14x6 m), jest dwukondygnacyjną budowlą z cegły. Stoi ona ponad korytem Kanału Młyńskiego, szerokość przepływu wynosi ok. 6 m. Brama kryta jest dachem czterospadowym z dwiema ośmiobocznymi wieżami o wysokości 28 m, które wystają ponad dach. Ponad przejazdem nad korytem rzeki od zewnątrz znajdują się dwa małe okienka strażnicze, zaś od strony miasta trzy. Elewacja murów zewnętrznych od strony miasta udekorowana jest dwiema blendami wypełnionymi lasowaniem z rozetą, które wzorowane są na kształtach na kolegiacie NMP. Wieże posiadają otwory strzelnicze i zębate zwieńczenia ścian (krendelaże) z ceglanymi hełmami w kształcie ostrosłupów zakończonych iglicami z kulami i gryfami. Podczas kolejnych remontów sylwetka bramy uległa zmianie. W pierwszej poł. XIX w. brama służyła jako areszt, łuk przejazdu zabudowany był wówczas ryglowanymi ścianami. W drugiej połowie XIX w. zabytek przekształcono w duchu neogotyku, zmieniając formę przejazdu i dodając liczne blanki.
Brama na zdjęciu z ok. 1925 roku (źr:wikipedia)


Brama Pyrzycka jest najbardziej okazałą z czterech bram wjazdowych do średniowiecznego miasta, które przetrwały do obecnych czasów. Początki jej budowy wiążą się z okresem powstawania murów miejskich pod koniec XIII wieku. Odnosi się to do kamiennej części o wysokości 6 m. Część ceglana jest nieco młodsza (1439), kiedy nadbudowano trzy kondygnacje nad przejazdem. Aby dostać się do średniowiecznego miasta, należało pod okiem straży przejść bramę przednią, na którą składały się dwie niskie, połączone ze sobą baszty, następnie murowany tunel zw. gardzielą, most zwodzony nad fosą oraz bramą wewnętrzną zamykaną broną. W latach pięćdziesiątych XX wieku brama została poddana renowacji, po której przejściowo mieściło się tam Stargardzkie Muzeum Miejskie, a następnie stała się siedzibą Miejskiego Oddziału PTTK. Ostatni gruntowny remont przeprowadzony został w latach 1991 - 1993. Obecnie brama Pyrzycka stanowi jeden z obiektów administrowanych przez Muzeum (wystawy okresowe), a część pomieszczeń użytkuje Stargardzka Izba Gospodarcza. Podstawa bramy w formie kwadratu (11x11m) wykonana jest z kamieni polnych, trzy pozostałe kondygnacje - ceglane. Brama zwieńczona jest dwoma szczytami połączonymi dachem siodłowym. Przejazd w bramie tworzy ostrołuk, zamykany od zewnątrz ciężko okutą broną, po której zachowała się szczelina spustowa. Na trzecim piętrze mieści się ganek obronny ze strzelnicami. Elewacje rozczłonkowane są rzędami blend, w których także umieszczono strzelnice. Blendy wykazują bogactwo form: ostrołukowe, koliste i półkoliste. Część szczytowa udekorowana jest po bokach małymi blendami w kształcie tarcz. W następnej kolejności przed frontem bramy zbudowano dwuczłonowe przedbramie. Przedbramie bramy Pyrzyckiej przebudowano po pożarze w 1666, a pod koniec XIX ostatecznie je rozebrano.
brama na pocztówce z ok. 1920 roku
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Czw Paź 09, 2008 9:15 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Baszta Tkaczy w Stargardzie Szczecińskim (zw. także Lodową) zbudowana w połowie XV wieku baszta zbliżona jest kształtem do Baszty Morze Czerwone, ale jest nieco niższa, jej wysokość wynosi 31 m. Część cylindryczna opiera się na kwadratowej podstawie, a część górna zwieńczona jest krenelażem, nad którym wznosi się ceglany stożek.
Elewacja posiada dekoracje z glazurowanej cegły, układanej w szachownice w części kwadratowej i w romby w części cylindrycznej. W przyziemiu mieści się loch więzienny, a całość baszty wewnątrz dzieli się na osiem poziomów, przystosowanych do obserwacji i obrony.
W końcu XIX wieku, kiedy przystąpiono do rozbiórki znacznej części murów obronnych baszta miała być rozebrana, gdyż znalazła się na środku Koenigstr. (niem. Królewskiej, obecnie Krzywoustego). Ostatecznie przeważyły zdania tych, którzy chcieli zachować najcenniejsze elementy obwarowań miasta. W latach 1992-1993 pracownia Konserwacji Zabytków „Zamek” ze Szczecina przeprowadziła remont baszty. W ramach prac konserwatorskich zamurowano uszkodzone fragmenty tarasów, wymieniono zmurszałe cegły, uzupełniono spoiny oraz wykonano brakujące zamknięcia wejść do baszty.
Baszta na przedwojennej pocztówce


Baszta Białogłówka pochodzi z pierwszej połowy XV wieku, zabytek Stargardu Szczecińskiego, znajdujący się w najstarszej części Starego Miasta, na obrzeżu dawnego grodziska, w sąsiedztwie bramy Wałowej, na zakolu Iny. Baszta swoją nazwę przyjęła od zwieńczającego jej hełm sześciokątnego stożka, otynkowanego na biały kolor. Zbudowana został a na podstawie kwadratowej, przechodzącej w kształt cylindra do wysokości ok. 30 m. Wewnątrz znajduje się sześć kondygnacji wraz z lochem więziennym. Baszta Białogłówka jest zabytkiem na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

Baszta Morze Czerwone jest najokazalszą basztą miejską w Polsce. Wysoka na 34 m, opiera się na prostokątnym, kamiennym cokole o wymiarach 8 x 9 m. jej środkowy trzon ma kształt cylindra z cegły o tzw. wiązaniu polskim, n a którym są widoczne dekoracje w postaci rombów z glazurowanej cegły. Baszta Morze Czerwone posiada trzy tarasy widokowe, z których dwa górne zwieńczone krenelażem. Wewnątrz można wyodrębnić osiem poziomów połączonych schodami, których funkcję niegdyś pełniły drabiny. Na każdym poziomie znajdują się okienka - szczeliny, służące do obserwacji i ostrzału. Na zewnętrznej elewacji rozstaw tych okienek tworzy szachownicę. Szczyt baszty zwieńcza ceglany, ośmioboczny ostrosłup. W podstawie baszty znajdował się wcześniej loch więzienny, do którego wejście prowadziło z drugiej kondygnacji. Kształt tego lochu jest dobrze widoczny w przejściu, przebitym w 1860, w czworobocznej podstawie baszty. Na wysokości murów, od strony zachodniej, znajdowała się platforma do ustawiana armat. Baszta została zbudowana w II połowie XIV wieku i należała do szczytowych osiągnięć średniowiecznej architektury obronnej na Pomorzu.
Baszta na pocztówce z 1925 roku


Baszta Jeńców zwana jest też Mała Prochowa lub Kowalska.
Została zbudowana na przełomie XV i XVI wieku w południowej części obwarowań przebiegających nad brzegiem Iny. Budowla ta zlokalizowana przy obecnej ul. Strażniczej, posiada kształt cylindra o wysokości 13 m, który opiera się na okrągłej, kamiennej podstawie, a jego konstrukcja dzieli się wewnątrz na cztery poziomy, a na każdym z nich znajdują się otwory strzelnicze. W przyziemiu baszty znajdowały się niegdyś arkady wspierające ganki. Umożliwiło to prowadzenie obstrzału przez otwory znajdujące się w murze, jednocześnie z kilku poziomów. Podobna do baszty Jeńców – baszta Kowalska – została rozebrana w 1871 roku, stąd obecna nazwa baszty. Nazwa baszty sugeruje, że jej pomieszczenia wykorzystywano do przetrzymywania jeńców.

rekonstrukcja planu średniowiecznego z końca XV wieku według F. Boehmera
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Becik
Rada Królewska


Dołączył: 05 Lis 2007
Posty: 11818
Skąd: Warszawa

PostWysłany: Wto Cze 16, 2015 10:32 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

spacer zaczynamy od Baszty Tkaczy


basteja


Brama Pyrzycka


mury


Baszta Morze Czerwone


Brama Świętojańska


i dalej wzdłuż murów




Brama Młyńska




i dalej wzdłuż muru


baszta Białogłówka


murek


Brama Wałowa


Mur przy arsenale jak i sam arsenał


odcinek za Arsenałem


Baszta Jeńców z odcinkiem muru


ostatni odnaleziony odcinek
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Zachodniopomorskie -> Mury miejskie Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum