Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska
Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Przemyśl - rotunda św. Mikołaja

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Architektura romańska - Polska -> Podkarpackie
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
carrollus
Hetman wielki koronny


Dołączył: 23 Lis 2009
Posty: 1103

PostWysłany: Wto Lip 12, 2011 12:19 pm    Temat postu: Przemyśl - rotunda św. Mikołaja Odpowiedz z cytatem

Zbudowana w ostatniej ćwierci XII wieku lub z poczatkiem XIII wieku.
Zobaczyć rotundę jest niezwykle ciężko. Planuje się tu od kilku dekad utworzenie rezerwatu archeologicznego, ale na gadaniu się kończy. Do krypty gdzie jest rotunda nie ma zejścia innego jak po drabinie, trzeba też odsuwać cieżką, dużą płytę na samym środku prezbiterium. A w krypcie .... pod nogami piach, przy suficie żarówka zwisająca na dwóch kablach.

Mnie udało się zobaczyć to cudeńko zupełnym przypadkiem, było sobie bowiem szkolenie przewodników przemyskiego PTTKu na które się wkręciłem na waleta i sposobem "na Rumuna" wymusiłem zejscie do podziemi:).

Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
carrollus
Hetman wielki koronny


Dołączył: 23 Lis 2009
Posty: 1103

PostWysłany: Czw Kwi 14, 2016 12:12 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Podziemia katedry sa już otwarte dla zwiedzających. Podobno widać też kawałek rotundy. Kto pierwszy jedzie?
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
carrollus
Hetman wielki koronny


Dołączył: 23 Lis 2009
Posty: 1103

PostWysłany: Wto Sie 16, 2016 11:52 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Byłem i widziałem! Widać fragment zachodniej ściany nawy. Dobre i to, bo przecież mogli zatynkować....
Podziemia dostępne bez ograniczeń i za darmo (lipiec 2016)
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Marcin600
Roztropny


Dołączył: 03 Lip 2015
Posty: 157

PostWysłany: Pon Maj 25, 2020 10:40 am    Temat postu: Widok z zewnątrz Odpowiedz z cytatem

Dodaję 2 widoczki tego, co można zobaczyć na zewnątrz: przy południowej ścianie prezbiterium katedry zaznaczono zarys nawy romańskiej rotundy - czyli klasyczna "rekonstrukcja chodnikowa", ale daje obraz sytuacji...
Zdjęcia z 2014 r.







Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Marcin600
Roztropny


Dołączył: 03 Lip 2015
Posty: 157

PostWysłany: Sro Kwi 26, 2023 1:16 am    Temat postu: Rotunda już w pełni udostępniona - cz. 1: mury zewnętrzne Odpowiedz z cytatem

Zmiany, zmiany, zmiany - na lepsze!
W podziemiach przemyskiej archikatedry już odsłonięto i udostępniono do zwiedzania niemal całą rotundę, łącznie z jej wnętrzem. Pełen zarys wnętrza wraz ze środkowym okręgiem fundamentowym i apsydą, spore partie murów zewnętrznych i głowica romańskiej kolumienki.

Wygodne chodniki, dobre oświetlenie (nie "klubowe"!), pełna swoboda zwiedzania. Można wszędzie wchodzić i fotografować do woli!

Obecnie to chyba jeden z najlepszych w naszym kraju, niemal wzorcowych przykładów udostępnienia społeczeństwu "trudnego lokalizacyjnie" zabytkowego obiektu, o ogromnym znaczeniu historycznym i architektonicznym. Chciałoby się, oj chciało bardzo, żeby tak było u nas w innych miejscach... [Może przydałyby się tylko jakieś tablice objaśniające, ale to sprawa do uzupełnienia.] Po fatalnych doświadczeniach z wielu krajowych lokalizacji jestem niemal zszokowany tak dobrym podejściem do sprawy!

Brawo dla włodarzy przemyskiej archikatedry i twórców tego projektu! Naprawdę warto to zobaczyć!

Aktualne informacje o godzinach otwarcia krypt dla zwiedzających (zejście po prawej stronie przedsionka w głównym wejściu do kościoła) można sprawdzić tu: https://archikatedra.przemyska.pl
W kwietniu br. były to dni powszednie, w godz. 10-16.

Moje zdjęcia z wizyty w kwietniu 2023 r.


Tablica przemian katedry przemyskiej (w wejściu do podziemi) - rotunda jako pierwsza katedra


Domniemana druga, drewniana katedra (sylweta hipotetyczna)



Ciekawostka: cerkiew Wołodara z XII w. na zamku (brak tu takiego opisu) w roli trzeciej katedry - po przekazaniu katolikom w 1412 przez Jagiełłę


Makieta rotundy ustawiona we wnętrzu jej apsydy. Od północy.


Od zachodu (portal - rekonstrukcja hipotetyczna)


Rzut rotundy na tle gotyckiego prezbiterium katedry


Przekrój - widać emporę kolumnową na środkowym okręgu fundamentowym


Wschodnie zakończenie krypt (pod prezbiterium katedry). W głębi, za pozostałościami gotyckich krypt, zachodni mur nawy rotundy


Zewnętrzny, zachodni mur nawy






Po lewej apsyda, po prawej w głębi nawa - mury zewnętrzne od północnego wschodu




Pólnocno-wschodni, zewnętrzny mur nawy


Wątek zewnętrznego muru nawy


Północno-wschodni, zewnętrzny mur apsydy


Wątek zewnętrznego muru apsydy


Północny styk apsydy i nawy od zewnątrz


Ujęcie pod schodami


Zbliżenie styku apsydy i nawy


Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Marcin600
Roztropny


Dołączył: 03 Lip 2015
Posty: 157

PostWysłany: Sro Kwi 26, 2023 1:53 am    Temat postu: Rotunda już w pełni udostępniona - cz. 2: wnętrze Odpowiedz z cytatem

Wnętrze rotundy, kwiecień 2023.

Po lewej zewnetrzny mur nawy rotundy od strony wnętrza, po prawej wewnętrzny pierścień fundamentu empory. Widok "od dołu" - od obecnego wejścia do rotundy


Widok z poziomu wnętrza nawy




Wnętrze obejścia - okrężnej nawy pod emporą








Wątek wewnętrznej strony muru nawy




Wewnętrzny pierścień - zapewne fundament empory kolumnowej. Widok "od dołu"


Wewnętrzny pierścień fundamentowy z poziomu obejścia




Środek wewnetrznego piercienia - właściwe wnętrze niewielkiej nawy




Wątek wewnętrznego pierścienia fundamentowego


Widok na apsydę (w głębi) z wnętrza nawy


Po lewej wewnętrzny pierścień fundamentowy, w głębi wnetrze nawy, po prawej wnętrze apsydy


Północny styk nawy i apsydy od strony wnętrza


Apsyda


Wnętrze apsydy z makietą rotundy


Wątek wewnętrznego muru apsydy




Południowy styk apsydy i nawy rotundy, od strony wnętrza




Południowy mur apsydy wewnątrz gotyckich murów katedry


Na pierwszym planie mury rotundy, w głębi poudniowy mur gotyckiego prezbiterium katedry


Fundament południowej ściany prezbiterium gotyckiej katedry - zapewne wtórnie użyte ciosy romańskie (? z cerkwi Wołodara?)
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Marcin600
Roztropny


Dołączył: 03 Lip 2015
Posty: 157

PostWysłany: Sro Kwi 26, 2023 2:16 am    Temat postu: Rotunda - cz. 3: głowica romańskiej kolumienki Odpowiedz z cytatem

W kryptach, przed wejściem do rotundy, po prawej stronie jest eksponowana ładna głowica kolumienki.
Niestety brak jakiegokolwiek opisu, ale jest to typowo romańska głowica kostkowa z zaznaczonymi pasowo półkolistymi tarczami oraz schodkowym impostem. Sądząc po jej stanie pochodzi z wykopalisk pod katedrą i pewnie była gdzieś wtórnie wmurowana (trochę obtłuczona). Możliwości są tylko dwie: albo pochodzi z rotundy albo z zamkowej cerkwi Wołodara. Mogła być np. częścią portalu lub... (to tylko moje spekulacje).

Jeśli ktoś coś wie na jej temat, proszę o info.

Zdjęcia - kwiecień 2023.









Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Marcin600
Roztropny


Dołączył: 03 Lip 2015
Posty: 157

PostWysłany: Sro Lip 12, 2023 3:58 pm    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Warto chyba dodać, a teraz dopiero to zobaczyłem, że udostępnienie rotundy to projekt Unii Europejskiej: https://archikatedra.przemyska.pl/projekty/projekty-ue/

Nazwa: „Odtworzenie i udostępnienie zabytkowej Rotundy przy Bazylice Archikatedralnej oraz renowacja i odnowienie obiektu Bazyliki”

"Rezultatem projektu będzie wzrost liczby osób odwiedzających wynikający przede wszystkim z faktu udostępnienia nowego obiektu – Rotundy św. Mikołaja, jako nowej atrakcji turystycznej regionu. Będzie to pierwszy taki obiekt z epoki wczesno romańskiej, udostępniony dla turystów w województwie podkarpackim."

"Cele projektu:
- remont elewacji zewnętrznej Bazyliki Archikatedralnej,
- odtworzenie, zabezpieczenie oraz udostępnienie zabytkowej rotundy,
- konserwacja zabytków ruchomych,
- przygotowanie ekspozycji historycznej."

"Wartość projektu: 3 255 691,50 PLN
Dofinansowanie z UE: 2 757 562,34 PLN"



Ciekawe są tu 2 wnioski:
1. Unia Europejska sfinansowała 85% projektu.
2. Ma być przygotowana "Ekspozycja historyczna" - czyli jest nadzieja, że w podziemiach pojawią sie jakieś tablice informacyjne, plany, opisy itp. itd. Ale kiedy?
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Marcin600
Roztropny


Dołączył: 03 Lip 2015
Posty: 157

PostWysłany: Czw Sie 10, 2023 12:58 am    Temat postu: Głowica kolumny Odpowiedz z cytatem

A propos głowicy kolumny znalazłem opracowanie Zabytek zadbany A.D. 2020. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2020. Tekst: Joanna Piotrowska - https://ksiegarnia.nid.pl/wp-content/uploads/2022/08/Zabytek-Zadbany-2020.pdf - omawiające wyniki 45. edycji ogólnopolskiego konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”.

W nim na str. 38 jest krótki artykuł pt. Wyróżnienie: rotunda Świętego Mikołaja w podziemiach bazyliki archikatedralnej w Przemyślu.

Zdjęcie nr 18 w tym artykule przedstawia rzeczoną głowicę, a podpis do zdjęcia brzmi: „Romański kapitel kostkowy wymontowany w 2017 r. z fundamentu katedry gotyckiej, uważany za relikt konstrukcji wsparcia empory”.

W samym króciutkim tekście nie ma jednak wzmianki o głowicy, brak też wykazu literatury - czyżby głowica nie została jeszcze opublikowana (?).


A propos ciosów rozbiórkowych w fundamentach prezbiterium (widoczne na moich 2 zdjęciach), podpis do zdjęcia nr 14 mówi: „Sąsiadujący z apsydą fundament katedry gotyckiej murowany z ciosów rozbiórkowych rotundy.” Zatem uważa się je za pochodzące ze ścian rotundy.


EDIT: a tutaj: https://przemyska.pl/2018/10/20/przemysl-sympozjum-nt-zabytkowej-rotundy-sw-mikolaja/ na zdjęciach z „sympozjum”/uroczystości w podziemiach archikatedry w dn. 20.10.2018, z udziałem prof. Zbigniewa Pianowskiego i sporej grupki oficjeli świeckich i duchownych, widać romańską głowicę zasłoniętą suknem, a następnie uroczyście odsłanianą - zdj. drugie od lewej w dolnym rzędzie [niestety linki do wygłoszonych wówczas referatów już nie działają]...
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
carrollus
Hetman wielki koronny


Dołączył: 23 Lis 2009
Posty: 1103

PostWysłany: Sro Wrz 13, 2023 12:20 am    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Kto może to niech jedzie sobie to miejsce zobaczyć, bo mam przeczucie, że jak tylko minie 5 lat, to pójdzie to pod klucz. Przed wejściem stoi pan i nakłania, żeby nie powiedzieć wymusza "co łaska" za wstęp, trzeba się też wpisać do specjalnego zeszytu (sic!). Przez ponad godzinę mojego tam pobytu w środku wakacji nikt się nie przewinął. Mimo wszystko, patrząc na moje zdjęcia sprzed ponad 10 lat i to jak się to miejsce zmieniło cieszę się, że tego dożyłem.

Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Strona Główna -> Architektura romańska - Polska -> Podkarpackie Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum