|
Zamki, dwory obronne, mury miejskie, grodziska Forum miłośników średniowiecznych fortyfikacji (zał. 05 Lis 2007)
|
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat |
Autor |
Wiadomość |
carrollus Hetman wielki koronny
Dołączył: 23 Lis 2009 Posty: 1101
|
Wysłany: Wto Lip 12, 2011 12:19 pm Temat postu: Przemyśl - rotunda św. Mikołaja |
|
|
Zbudowana w ostatniej ćwierci XII wieku lub z poczatkiem XIII wieku.
Zobaczyć rotundę jest niezwykle ciężko. Planuje się tu od kilku dekad utworzenie rezerwatu archeologicznego, ale na gadaniu się kończy. Do krypty gdzie jest rotunda nie ma zejścia innego jak po drabinie, trzeba też odsuwać cieżką, dużą płytę na samym środku prezbiterium. A w krypcie .... pod nogami piach, przy suficie żarówka zwisająca na dwóch kablach.
Mnie udało się zobaczyć to cudeńko zupełnym przypadkiem, było sobie bowiem szkolenie przewodników przemyskiego PTTKu na które się wkręciłem na waleta i sposobem "na Rumuna" wymusiłem zejscie do podziemi:).
|
|
Powrót do góry |
|
|
carrollus Hetman wielki koronny
Dołączył: 23 Lis 2009 Posty: 1101
|
Wysłany: Czw Kwi 14, 2016 12:12 am Temat postu: |
|
|
Podziemia katedry sa już otwarte dla zwiedzających. Podobno widać też kawałek rotundy. Kto pierwszy jedzie? |
|
Powrót do góry |
|
|
carrollus Hetman wielki koronny
Dołączył: 23 Lis 2009 Posty: 1101
|
Wysłany: Wto Sie 16, 2016 11:52 pm Temat postu: |
|
|
Byłem i widziałem! Widać fragment zachodniej ściany nawy. Dobre i to, bo przecież mogli zatynkować....
Podziemia dostępne bez ograniczeń i za darmo (lipiec 2016)
|
|
Powrót do góry |
|
|
Marcin600 Roztropny
Dołączył: 03 Lip 2015 Posty: 160
|
Wysłany: Pon Maj 25, 2020 10:40 am Temat postu: Widok z zewnątrz |
|
|
Dodaję 2 widoczki tego, co można zobaczyć na zewnątrz: przy południowej ścianie prezbiterium katedry zaznaczono zarys nawy romańskiej rotundy - czyli klasyczna "rekonstrukcja chodnikowa", ale daje obraz sytuacji...
Zdjęcia z 2014 r.
|
|
Powrót do góry |
|
|
Marcin600 Roztropny
Dołączył: 03 Lip 2015 Posty: 160
|
Wysłany: Sro Kwi 26, 2023 1:16 am Temat postu: Rotunda już w pełni udostępniona - cz. 1: mury zewnętrzne |
|
|
Zmiany, zmiany, zmiany - na lepsze!
W podziemiach przemyskiej archikatedry już odsłonięto i udostępniono do zwiedzania niemal całą rotundę, łącznie z jej wnętrzem. Pełen zarys wnętrza wraz ze środkowym okręgiem fundamentowym i apsydą, spore partie murów zewnętrznych i głowica romańskiej kolumienki.
Wygodne chodniki, dobre oświetlenie (nie "klubowe"!), pełna swoboda zwiedzania. Można wszędzie wchodzić i fotografować do woli!
Obecnie to chyba jeden z najlepszych w naszym kraju, niemal wzorcowych przykładów udostępnienia społeczeństwu "trudnego lokalizacyjnie" zabytkowego obiektu, o ogromnym znaczeniu historycznym i architektonicznym. Chciałoby się, oj chciało bardzo, żeby tak było u nas w innych miejscach... [Może przydałyby się tylko jakieś tablice objaśniające, ale to sprawa do uzupełnienia.] Po fatalnych doświadczeniach z wielu krajowych lokalizacji jestem niemal zszokowany tak dobrym podejściem do sprawy!
Brawo dla włodarzy przemyskiej archikatedry i twórców tego projektu! Naprawdę warto to zobaczyć!
Aktualne informacje o godzinach otwarcia krypt dla zwiedzających (zejście po prawej stronie przedsionka w głównym wejściu do kościoła) można sprawdzić tu: https://archikatedra.przemyska.pl
W kwietniu br. były to dni powszednie, w godz. 10-16.
Moje zdjęcia z wizyty w kwietniu 2023 r.
Tablica przemian katedry przemyskiej (w wejściu do podziemi) - rotunda jako pierwsza katedra
Domniemana druga, drewniana katedra (sylweta hipotetyczna)
Ciekawostka: cerkiew Wołodara z XII w. na zamku (brak tu takiego opisu) w roli trzeciej katedry - po przekazaniu katolikom w 1412 przez Jagiełłę
Makieta rotundy ustawiona we wnętrzu jej apsydy. Od północy.
Od zachodu (portal - rekonstrukcja hipotetyczna)
Rzut rotundy na tle gotyckiego prezbiterium katedry
Przekrój - widać emporę kolumnową na środkowym okręgu fundamentowym
Wschodnie zakończenie krypt (pod prezbiterium katedry). W głębi, za pozostałościami gotyckich krypt, zachodni mur nawy rotundy
Zewnętrzny, zachodni mur nawy
Po lewej apsyda, po prawej w głębi nawa - mury zewnętrzne od północnego wschodu
Pólnocno-wschodni, zewnętrzny mur nawy
Wątek zewnętrznego muru nawy
Północno-wschodni, zewnętrzny mur apsydy
Wątek zewnętrznego muru apsydy
Północny styk apsydy i nawy od zewnątrz
Ujęcie pod schodami
Zbliżenie styku apsydy i nawy
|
|
Powrót do góry |
|
|
Marcin600 Roztropny
Dołączył: 03 Lip 2015 Posty: 160
|
Wysłany: Sro Kwi 26, 2023 1:53 am Temat postu: Rotunda już w pełni udostępniona - cz. 2: wnętrze |
|
|
Wnętrze rotundy, kwiecień 2023.
Po lewej zewnetrzny mur nawy rotundy od strony wnętrza, po prawej wewnętrzny pierścień fundamentu empory. Widok "od dołu" - od obecnego wejścia do rotundy
Widok z poziomu wnętrza nawy
Wnętrze obejścia - okrężnej nawy pod emporą
Wątek wewnętrznej strony muru nawy
Wewnętrzny pierścień - zapewne fundament empory kolumnowej. Widok "od dołu"
Wewnętrzny pierścień fundamentowy z poziomu obejścia
Środek wewnetrznego piercienia - właściwe wnętrze niewielkiej nawy
Wątek wewnętrznego pierścienia fundamentowego
Widok na apsydę (w głębi) z wnętrza nawy
Po lewej wewnętrzny pierścień fundamentowy, w głębi wnetrze nawy, po prawej wnętrze apsydy
Północny styk nawy i apsydy od strony wnętrza
Apsyda
Wnętrze apsydy z makietą rotundy
Wątek wewnętrznego muru apsydy
Południowy styk apsydy i nawy rotundy, od strony wnętrza
Południowy mur apsydy wewnątrz gotyckich murów katedry
Na pierwszym planie mury rotundy, w głębi poudniowy mur gotyckiego prezbiterium katedry
Fundament południowej ściany prezbiterium gotyckiej katedry - zapewne wtórnie użyte ciosy romańskie (? z cerkwi Wołodara?)
|
|
Powrót do góry |
|
|
Marcin600 Roztropny
Dołączył: 03 Lip 2015 Posty: 160
|
Wysłany: Sro Kwi 26, 2023 2:16 am Temat postu: Rotunda - cz. 3: głowica romańskiej kolumienki |
|
|
W kryptach, przed wejściem do rotundy, po prawej stronie jest eksponowana ładna głowica kolumienki.
Niestety brak jakiegokolwiek opisu, ale jest to typowo romańska głowica kostkowa z zaznaczonymi pasowo półkolistymi tarczami oraz schodkowym impostem. Sądząc po jej stanie pochodzi z wykopalisk pod katedrą i pewnie była gdzieś wtórnie wmurowana (trochę obtłuczona). Możliwości są tylko dwie: albo pochodzi z rotundy albo z zamkowej cerkwi Wołodara. Mogła być np. częścią portalu lub... (to tylko moje spekulacje).
Jeśli ktoś coś wie na jej temat, proszę o info.
Zdjęcia - kwiecień 2023.
|
|
Powrót do góry |
|
|
Marcin600 Roztropny
Dołączył: 03 Lip 2015 Posty: 160
|
Wysłany: Sro Lip 12, 2023 3:58 pm Temat postu: |
|
|
Warto chyba dodać, a teraz dopiero to zobaczyłem, że udostępnienie rotundy to projekt Unii Europejskiej: https://archikatedra.przemyska.pl/projekty/projekty-ue/
Nazwa: „Odtworzenie i udostępnienie zabytkowej Rotundy przy Bazylice Archikatedralnej oraz renowacja i odnowienie obiektu Bazyliki”
"Rezultatem projektu będzie wzrost liczby osób odwiedzających wynikający przede wszystkim z faktu udostępnienia nowego obiektu – Rotundy św. Mikołaja, jako nowej atrakcji turystycznej regionu. Będzie to pierwszy taki obiekt z epoki wczesno romańskiej, udostępniony dla turystów w województwie podkarpackim."
"Cele projektu:
- remont elewacji zewnętrznej Bazyliki Archikatedralnej,
- odtworzenie, zabezpieczenie oraz udostępnienie zabytkowej rotundy,
- konserwacja zabytków ruchomych,
- przygotowanie ekspozycji historycznej."
"Wartość projektu: 3 255 691,50 PLN
Dofinansowanie z UE: 2 757 562,34 PLN"
Ciekawe są tu 2 wnioski:
1. Unia Europejska sfinansowała 85% projektu.
2. Ma być przygotowana "Ekspozycja historyczna" - czyli jest nadzieja, że w podziemiach pojawią sie jakieś tablice informacyjne, plany, opisy itp. itd. Ale kiedy? |
|
Powrót do góry |
|
|
Marcin600 Roztropny
Dołączył: 03 Lip 2015 Posty: 160
|
Wysłany: Czw Sie 10, 2023 12:58 am Temat postu: Głowica kolumny |
|
|
A propos głowicy kolumny znalazłem opracowanie Zabytek zadbany A.D. 2020. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2020. Tekst: Joanna Piotrowska - https://ksiegarnia.nid.pl/wp-content/uploads/2022/08/Zabytek-Zadbany-2020.pdf - omawiające wyniki 45. edycji ogólnopolskiego konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”.
W nim na str. 38 jest krótki artykuł pt. Wyróżnienie: rotunda Świętego Mikołaja w podziemiach bazyliki archikatedralnej w Przemyślu.
Zdjęcie nr 18 w tym artykule przedstawia rzeczoną głowicę, a podpis do zdjęcia brzmi: „Romański kapitel kostkowy wymontowany w 2017 r. z fundamentu katedry gotyckiej, uważany za relikt konstrukcji wsparcia empory”.
W samym króciutkim tekście nie ma jednak wzmianki o głowicy, brak też wykazu literatury - czyżby głowica nie została jeszcze opublikowana (?).
A propos ciosów rozbiórkowych w fundamentach prezbiterium (widoczne na moich 2 zdjęciach), podpis do zdjęcia nr 14 mówi: „Sąsiadujący z apsydą fundament katedry gotyckiej murowany z ciosów rozbiórkowych rotundy.” Zatem uważa się je za pochodzące ze ścian rotundy.
EDIT: a tutaj: https://przemyska.pl/2018/10/20/przemysl-sympozjum-nt-zabytkowej-rotundy-sw-mikolaja/ na zdjęciach z „sympozjum”/uroczystości w podziemiach archikatedry w dn. 20.10.2018, z udziałem prof. Zbigniewa Pianowskiego i sporej grupki oficjeli świeckich i duchownych, widać romańską głowicę zasłoniętą suknem, a następnie uroczyście odsłanianą - zdj. drugie od lewej w dolnym rzędzie [niestety linki do wygłoszonych wówczas referatów już nie działają]... |
|
Powrót do góry |
|
|
carrollus Hetman wielki koronny
Dołączył: 23 Lis 2009 Posty: 1101
|
Wysłany: Sro Wrz 13, 2023 12:20 am Temat postu: |
|
|
Kto może to niech jedzie sobie to miejsce zobaczyć, bo mam przeczucie, że jak tylko minie 5 lat, to pójdzie to pod klucz. Przed wejściem stoi pan i nakłania, żeby nie powiedzieć wymusza "co łaska" za wstęp, trzeba się też wpisać do specjalnego zeszytu (sic!). Przez ponad godzinę mojego tam pobytu w środku wakacji nikt się nie przewinął. Mimo wszystko, patrząc na moje zdjęcia sprzed ponad 10 lat i to jak się to miejsce zmieniło cieszę się, że tego dożyłem.
|
|
Powrót do góry |
|
|
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Możesz dodawać załączniki na tym forum Możesz ściągać pliki na tym forum
|
Załóż bezpłatnie forum phpbb2 lub phpbb3 na Forumoteka.pl
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
|